Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.

Quả: hoa quả. Cây: cây trồng sinh ra hoa quả. Kẻ trồng cây: người trồng trọt chăm sóc để cây ra hoa kết trái. Nghĩa đen cả câu : Hoa quả ta ăn đều do công sức người trồng mà có, đó là điều nên ghi nhớ. Nghĩa hàm ngôn là: Khi được hưởng thụ thành quả nào thì ta phải nhớ đến công ơn của người đã gây dựng nên thành quả đó.

Trên đời này, không có cái gì tự nhiên mà có. Mọi thứ chúng ta được thừa hưởng đều do công sức của con người làm ra. Cho nên chúng ta phải biết trân trọng sức lao động và biết ơn những thế hệ đi trước đã sáng tạo ra bao thành quả vật chất, tinh thần tốt đẹp dành cho các thế hệ sau.

Câu tục ngữ này có thể được sử dụng trong rất nhiều hoàn cảnh, chẳng hạn như để thể hiện tình cảm của con cháu đối với cha mẹ, ông bà, hoặc tình cảm của học trò đối với thầy, cô giáo… Cao hơn nữa là để nói về lòng biết ơn của nhân dân ta đối với các anh hùng, liệt sĩ đã chiến đấu, hi sinh, bảo vệ đất nước…

Từ xưa tới nay, nhân dân ta đã thực hiện được biết báo là truyền thống tốt đẹp. Và "ăn quả nhớ kẻ trồng cây" là một trong những truyền thông tiêu biểu của dân tộc Việt Nam. "Ăn quả nhớ kẻ trồng cây" theo nghĩa đen là gì?, ăn quả thì phải nhớ đến người trồng ra quả. Ở đây nghĩa đen của câu tục ngữ được mọi người hiểu là phải biết quý trọng những gì mình đã-đang-sẽ được hưởng từ những người làm ra chúng, ăn hay làm thì phải nhớ "không làm gì không tự nhiên nó có, phải có người làm thì mới có mà ăn". Nhưng hàm ý của chúng có thực sự mang ý nghĩa như vậy?. Theo nghĩa bóng, đạo lí này nó theo một hướng hoàn toàn khác. Cụ thể, khi ăn hay sử dụng một tứ gì đó, làm bất cứ việc gì, hãy nhớ đến người làm ra chúng hoặc nhớ đến người tạo ra chúng ta, tạo ra cuộc sống yên bình này. Bác Hồ có câu: "Vua Hùng có công dựng nước, Bác cháu ta cùng nhau giữ lấy nước", đây cũng là sự tỏ lòng biết ơn của Bác và nhân dân đối với vua Hùng. Hay các ngày lễ như Ngày Thương Binh Liệt Sĩ, Ngày Nhà Giáo Việt Nam, Quốc Tế Phụ Nữ,.... là các ngày tôn vinh lên công lao to lớn của người dân Việt Nam. Đấy đều là "ăn quả nhớ kẻ trồng cây", đều biết ơn công lao to lớn của người khác. "Ăn quả nhớ kẻ trồng cây" được tất cả người dân Việt Nam truyền từ đời này đến đời khác, và kèm theo đó là thực hiện để tỏ bày lòng biết ơn sâu sắc.