Chính vì tình yêu cuộc sống mãnh liệt nên ông nhìn thấy vẻ đẹp tươi vui đầy sức sống của thiên nhiên nơi trần thế. Cái tôi của Xuân Diệu trong bài thơ Vội vàng là một cái tôi trữ tình đầy tích cực:

“Của ong bướm này đây tuần tháng mật

Này đây hoa của đồng nội xanh rì

Này đây lá của cành tơ phơ phất

Của yến anh này đây khúc tình si.

Và này đây ánh sáng chớp hàng mi

Mỗi sáng sớm, thần vui hằng gõ cửa

Tháng giêng ngon như một cặp môi gần”

Mùa xuân thường xuất hiện trong thơ ca. Bởi nó là mùa của vạn vật sinh sôi. Và cũng là mùa đẹp nhất trong năm, thường gợi liên tưởng đến tình yêu và tuổi trẻ. Thiên nhiên không còn mang vẻ đẹp tượng trưng ước lệ như văn học trung đại như:

“Ngày xuân con én đưa thoi

Thiều quang chín chục đã ngoài sáu mươi

Cỏ non xanh tận chân trời

Cành lê trắng điểm một vài bông hoa”

(Truyện Kiều – Nguyễn Du)

Cũng không phải là những hình ảnh bi thương như xuân trong thơ Chế Lan Viên

“Ai đâu trở lại mùa thu trước

Nhặt lấy cho tôi những lá vàng?

Với của hoa tươi, muôn cánh rã

Về đây, đem chắn nẻo xuân sang!”

(Xuân – Chế Lan Viên)

Mà đó là một thiên nhiên bình dị tràn đầy hơi thở tươi mới của cuộc sống. Những hình ảnh vừa quen thuộc lại vừa lạ lẫm của “ong bướm”, “tuần tháng mật”, “hoa”, “đồng nội xanh rì”, “cành tơ phơ phất”, “yến anh”. Bởi lẽ nó đã được thổi hồn của cuộc sống. Xuân Diệu đã vẽ nên bức tranh xuân bằng cả trái tim của một cái tôi rạo rực thiết tha yêu đời. Cái tôi của Xuân Diệu trong bài thơ Vội vàng đã khiến cho tất cả đều tươi tắn, đều có đôi có cặp quấn quýt bên nhau.

Điệp ngữ “này đây” kết hợp với phép liệt kê liên tục được lặp lại ở các câu thơ như tiếng reo vui của thi sĩ khi đứng giữa khung cảnh mùa xuân tươi đẹp. Thi nhân như đang ngỡ ngàng thích thú trước khung cảnh chốn trần gian, háo hức chỉ ra những vẻ đẹp của nơi trần thế lúc vạn vật ở đây đang độ xuân thì tươi ngon nhất, đẹp đẽ nhất.

Khung cảnh thiên nhiên không tĩnh lặng mà náo động linh hoạt với những hình ảnh liên tưởng độc đáo của thi nhân. “Tuần tháng mật” của đôi vợ chồng đắm say trở thành mùa của ong bướm dập dìu vây quanh. Tiếng hót của chim yến chim oanh bỗng trở thành “khúc tình si” vang lên trong tâm hồn của biết bao con người yêu cảnh thiên nhiên tươi đẹp.

Cái tôi của Xuân Diệu trong bài thơ Vội vàng đã khiến cho ánh nắng được nhân hóa như một nàng tiên e thẹn với những ánh mi dài cuốn hút vạn vật. Những câu thơ với âm điệu nhẹ nhàng, hình ảnh tươi sáng đã vẽ nên một khung cảnh thiên nhiên tràn đầy sắc, hương, thanh. Ta nhận thấy trong bức tranh thiên nhiên ấy không chỉ là “thi trung hữu họa” mà còn là “thi trung hữu nhạc”.

Tất cả như hài hòa xan lẫn vào nhau tạo nên một mảnh vườn đẹp nên thơ mà rất trần đời không như những tháp ngà lộng lẫy nguy nga nhưng vô hồn. Xuân Diệu đã tinh tế lựa chọn thời điểm tươi đẹp nhất “tháng giêng”, tươi mới nhất “mỗi buổi sớm”, để miêu tả khiến bức tranh thiên nhiên mùa xuân càng tinh khôi, trinh nguyên trong cái nhìn của nhà thơ.

Cái tôi của Xuân Diệu trong bài thơ Vội vàng còn được thể hiện qua nghệ thuật chuyển đổi cảm giác được dùng rất linh hoạt từ xúc giác “tuần tháng mật”, thính giác “khúc tình si”, thị giác “ánh sáng chớp hàng mi”. Nhưng câu thơ tràn đầy hương sắc nhất phải kể đến:

“Tháng giêng ngon như một cặp môi gần”

“Tháng giêng” vốn là một khái niệm vô hình bỗng trở nên cụ thể như có hình có khối qua cách kết hợp độc đáo với hình ảnh so sánh “cặp môi gần”, từ “ngon”. Thiên nhiên đẹp nhất vào mùa xuân và mùa xuân đẹp nhất vào tháng giêng. Tháng giêng mơn mởn xanh tươi, dìu dặt khúc hát trao duyên, đầy ánh sáng, màu sắc, hương thơm ở những câu thơ trên bỗng hóa thành một cặp môi gần gợi cảm, yêu kiều.

Bút pháp chuyển đổi cảm giác được sử dụng tinh tế cô đọng trong từ “ngon”. Chỉ với một từ “ngon”, Xuân Diệu không chỉ khiến hình ảnh tháng giêng trở nên cụ thể mà còn khiến nó trở nên sống động đến bất ngờ. Có thể thấy, cái tôi của Xuân Diệu trong bài thơ Vội vàng phải rất riêng, tinh tế và sâu sắc mới có thể khám phá ra những nét đặc biệt như vậy. Ngoài ra trong dòng thơ này ta còn bắt gặp một quan niệm mới mẻ. Nếu trong văn học trung đại thiên nhiên là chuẩn mực của cái đẹp, là thước đo cho vẻ đẹp con người.

“Hoa cười ngọc thốt đoan trang

Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da”

Hay

“Làn thu thủy nét xuân sơn

Hoa ghen thua thắm liễu hờn kém xanh”

(Truyện Kiều – Nguyễn Du)

Không chỉ là thước đo vẻ đẹp mà thiên nhiên còn đại diện cho nhân cách con người

“Thu đến cây nào chẳng lạ lùng,

Một mình lạt thuở ba đông.

Lâm tuyền ai rặng già làm khách,

Tài đống lương cao ắt cả dùng”

(Tùng – Nguyễn Trãi)

Nhưng đối với Xuân Diệu, ông đã lấy con người làm khuôn mẫu để đối sánh với thiên nhiên. Từ đó, tạo nên một sức hấp dẫn kỳ lạ, một sự tươi mới chưa từng có. Cái nhìn trẻ trung của một “cặp mắt xanh non và biếc rờn” luôn lấy mùa xuân, tuổi trẻ và tình yêu ấy làm chuẩn mực đã tạo nên phong vị riêng cho bức tranh thiên nhiên của Xuân Diệu.

Xuân Diệu đã thành công vẽ ra một thiên đường đầy mật ngọt. Nó không tồn tại xa vời trong hư ảo hay một cõi thiêng nhiên mà nó hiển hiện với hơi thở sống, nhịp điệu sống. Nó ở ngay trước mặt mọi người, giữa cuộc sống trần thế vui tươi.