Nông thôn Việt Nam xưa phần nhiều là nhà tranh, do đó rất ít nhà có bể nước mưa, người làng chủ yếu dùng nước giếng công cộng để nấu ăn. Vì thế cây đa giếng nước mái đình đã trở thành những hình ảnh thân thuộc của quê hương.

Giếng nước là nơi tụ hội nguồn sống, là nơi tích phúc để dân làng ăn nên làm ra. Trong sinh hoạt đời thường, người ta lấy nước giếng về dùng, như nước mưa, nó ngọt lim, mát lành, làm dịu cơn khát và góp phần tạo nên những bữa ăn hàng ngày. Giếng nước còn là chiếc gương lớn để các cô gái ra gánh nước thì tranh thủ soi mình làm duyên. Và vì thể bên giếng làng thường diễn ra những cuộc hò hẹn ân tình lứa đôi.

Trong cái tổng thể văn hóa làng quê bình dị mà lung linh huyền ảo, cây đa có thần, mái chùa có Phật thì giếng nước tượng trưng cho sự dồi dào sung mãn và cho nguồn gốc của sự sống. Bàn thờ gia tiên ở nhà dân hay bàn thờ thần thành ở đền, đình đều không thể thiếu được bát nước mưa hay nước giếng. Trước ngày hội làng, bài vị và ngai thờ Thành Hoàng đều được mục dục (lau chùi) bằng nước giếng hay nước sông. Và nếu hội có thi nấu cơm hay thi làm cổ thì đều lấy nước từ giếng làng.

Ko chỉ những giá trị tinh thần mà giếng còn là chỗ chơi của trẻ con, chúng thường chạy quanh giếng, hàn gắn bao nhiêu tuổi thơ nghịch dại, nhớ lại cũng nhớ luôn quê hương, nhớ quê làng bạn bè.

Giếng làng nay còn ít và cũng ít giá trị thực dụng, nhưng những giá trị văn hóa của nó lại càng đậm trong tâm thức mọi người, và vì thế nó cứ lung linh tỏa sáng.