Chúc bạn học tốt!!!

A. Mở bài 

- Giới thiệu về tác gia Hồ Chí Minh và tác phẩm " Ngắm trăng"

B. Thân bài

1. Hoàn cảnh sáng tác

- Bài thơ rút trong “Nhật ký trong tù”; tập nhật ký bằng thơ được viết trong một hoàn cảnh đoạ đầy đau khổ, từ tháng 8-1942 đến tháng 9-1943 khi Bác Hồ bị bọn Tưởng Giới Thạch bắt giam một cách vô cớ.

2. Nội dung bài thơ

-  Bài thơ ghi lại cảnh Bác Hồ ngồi ngắm trăng trong nhà tù, qua đó nói lên một tình yêu trăng, yêu thiên nhiên tha thiết của Bác

a. Hai câu thơ đầu : Hoàn cảnh ngắm trăng 

* Câu 1 :

- Địa điểm : Trong tù

- Hoàn cảnh : không rượu , không hoa

=> Cuộc sống khổ cực của Bác trong thân phận của một người tù bị giam hãm

* Câu 2

- Nguyên tác có nghĩa là "Trước cảnh đẹp đêm nay biết làm thế nào?"

- Câu thơ dịch lại dịch thành: Cảnh đẹp đêm nay, khó hững hờ

=> Cách dịch như vậy đã làm mất đi cái xốn xang, bối rối của nhân vật trữ tình , đồng thời cũng làm mất đi sự lãng mạn và nhạy cảm trước thiên nhiên trong tâm hồn của Bác.

⇒⇒ Thông thường người ta chỉ thưởng thức vẻ đẹp của thiên nhiên khi tâm hồn mình được thư thái . Nhưng Bác lại ngắm trăng trong một hoàn cảnh rất đặc biệt : Bác là người tù bị giam giữ , không gian ngắm trăng là nhà tù chật hẹp, chẳng có rượu , có hoa để khơi gợi cảm xúc của con người . Nhưng vượt qua tất cả , Bác vẫn hướng lòng mình đến với thiên nhiên => phong thái ung dung tự tại, tâm hồn yêu quý thiên nhiên của Bác Hồ.

b. Hai câu thơ sau : Sự giao hòa của con người với thiên nhiên.

* Câu 3

- Hình ảnh Bác hiện lên trong câu thơ nổi bật ở khía cạnh người chiến sĩ không chút bận tâm về gông cùm, đói rét mà vẫn thả hồn mình hướng đến thiên nhiên : người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ

* Câu 4

- Trăng trở thành người bạn tâm giao của Bác , cũng nhòm qua khe cửa để ngắm nhà thơ

- Thiên nhiên và con người có sự hòa hợp , hướng về nhau

3. Nghệ thuật

- Sử dụng thể thơ thất ngôn tứ tuyệt giản dị

- Hình ảnh thơ trong sáng, đẹp đẽ

- Ngôn ngữ lãng mạn

- Màu sắc cổ điển và hiện đại song hành

C. Kết bài

- Khẳng định giá trị bài thơ

- Khẳng định phong thái ung dung và tình yêu thiên nhiên sâu sắc , tâm hồn rộng mở của Bác Hồ.

Dàn ý phân tích bài thơ Ngắm Trăng

A. Mở bài:

- Giới thiệu tác giả tác phẩm: “Ngắm trăng” là bài thơ nổi tiếng của chủ tịch Hồ Chí Minh, được viết khi Người đang bị giam giữ ở nhà tù Tưởng Giới Thạch, Trung Quốc.

- Khái quát nội dung tác phẩm: Bài thơ đã thể hiện tình yêu thiên nhiên, tinh thần lạc quan của Bác trong cảnh ngục tù tối tăm.

B. Thân bài:

Luận điểm 1: Hoàn cảnh ngắm trăng của Bác

- Xưa nay, thi nhân khi gặp cảnh trăng đẹp sẽ mang rượu ra, ngồi dưới ánh trăng thư thái uống rượu, thưởng hoa, ngắm trăng, làm thơ. Đây được coi là thú vui tao nhã, đầy lãng mạn và thi vị.

- Hoàn cảnh ngắm trăng của Bác:

+ Thời gian: nửa đêm

+ Không gian: trong tù, nơi chỉ có 4 bức tường tối tăm và xiềng xích.

+ Điều kiện: “vô tửu diệc vô hoa” (không rượu cũng không hoa)

⇒ Hoàn cảnh đặc biệt thiếu thốn, gian khổ, ở cái nơi mà người ta chỉ có thể nghĩ đến cái chết, sự tra tấn, đau khổ nhưng dường như Bác đã quên đi hoàn cảnh và thân phận tù nhân của mình mà thoải mái đứng ngắm trăng, làm thơ.

- Tâm trạng của Bác trước cảnh trăng “khó hững hờ”:

+ Câu thơ thứ 2 là một câu hỏi tu từ, thể hiện tâm trạng bối rối, xao xuyến trước cảnh đẹp ngoài song sắt.

+ Trước cảnh trăng đẹp như vậy nhưng Bác lại không có rượu để đáp lại tình tứ của ánh trăng, điều này lại càng làm thi nhân bối rối hơn.

Luận điểm 2: Tình yêu thiên nhiên đến say mê và phong thái ung dung của Bác

- Tình yêu thiên nhiên đến say mê của Bác:

+ Qua song sắt nhà tù, Bác vẫn cảm nhận được vẻ đẹp tuyệt vời của thiên nhiên, của ánh trăng. Xiềng xích nhà tù chỉ có thể trói được thân thể Bác chứ không thể ngăn được tâm hồn thi nhân bay đến với thiên nhiên rộng lớn.

+ Hai câu thơ 3, 4 đối nhau: Mỗi câu thơ chia làm 3, 1 bên là “nhân” (chỉ thi nhân), 1 bên là “nguyệt” (trăng), và ở giữa là song sắt nhà tù. Cấu trúc đối này đã vẽ ra hoàn cảnh thực tại (song sắt nhà tù chia rẽ người và trăng), nhưng chính từ đó, người đọc lại thấy nổi bật lên đó là sự giao thoa, sự hòa quyện giữa thi nhân với ánh trăng, với thiên nhiên trong mọi hoàn cảnh, Qua đó thể hiện tình bạn tri âm tri kỉ đầy xúc động giữa nhà thơ với trăng.

- Phong thái ung dung, ý chí, nghị lực kiên cường của người chiến sĩ cách mạng

+ Trong cảnh ngục tù tối tắm, Bác Hồ vẫn thể hiện được ý chí, nghị lực phi thường. phong thái ung dung, tự tại, không vướng bận vật chất. bác vẫn ngắm trăng, vẫn hòa mình vào thiên nhiên dù tay chân đang bị kìm kẹp bởi xiềng bởi xích

+ Hình ảnh Bác hướng về ánh trăng qua song sắt nhà tù đã cho thấy dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, Bác vẫn luôn đau đáu hướng về bầu trời tự do, về tương lai tươi sáng của đất nước. Ánh trăng ấy hay chính là ánh sáng hi vọng mãnh liệt của một người chiến sĩ cách mạng một long muốn giải phóng dân tộc.

Luận điểm 3: Nghệ thuật

- Thể thơ thất ngôn tứ tuyệt giản dị, ngắn gọn mà hàm súc.

- Nghệ thuật đối, nhân hóa trăng như người bạn tri âm tri kỉ

C. Kết bài:

- Khái quát lại giá trị của bài thơ: Bài thơ là sự thành công về cả nỗi dung lẫn nghệ thuật, giúp người đọc hiểu thêm về Bác với những phẩm chất, lối sống cao đẹp.

- Liên hệ, đánh giá: Liên hệ đến các bài thơ “Tức cảnh Pác Pó”, “Đi đường” để thấy được dù trong hoàn cảnh nào, những phẩm chát của Bác vẫn luôn sáng ngời.