Truyện “Dế Mèn phiêu lưu kí” là một tác phẩm đặc sắc và nổi tiếng của nhà văn Tô Hoài dành cho lứa tuổi thiếu nhi. Đây là một câu chuyện đầy thú vị và hấp dẫn về hành trình phiêu lưu của Dế Mèn qua nhiều vùng đất của các loài vật khác nhau. Chương đầu tiên của chuyện là “Bài học đường đời đầu tiên” đã miêu tả rõ nét cả ngoại hình và tính cách của Dế Mèn, đồng thời đó cũng là câu chuyện về bài học đầu tiên của Dế Mèn. 

CHú Dế Mèn luôn tự tin là mình có sức mạnh và đẹp đẽ nữa! ngoiaj hình của một chàng dế thanh niên thật đẹp và sinh động: thân hình cường tráng, đôi càng mẫm bóng, những vuốt ở chân và ở khoeo cứng và nhọn hoắt “chỉ cần lia qua là những ngọn cỏ đã ngã rạp xuống”…  nhưng chỉ ngoiaj hình đẹp còn chưa đủ, DẾ Mèn còn tỏ ra mình là nhất, Dế Mèn luôn tự tin về bản thân mình, mỗi bước đi của cậu trở nên “trịnh trọng, khoan thai”, cho ra cái dáng điệu của “con nhà võ”. 

Dế Mèn là một chú dế tự tin, yêu đời và luôn tự hào về bản thân mình, luôn hãnh diện với bà con hàng xóm vì vẻ ngoại hình và sức mạnh của mình. Nhưng chính từ sự tự hào và tự tin thái quá của tuổi trẻ mà Dế Mèn lại trở thành kiểu tự cao, tự đắc, kiêu căng và xốc nổi. Khi không có chuyện gì làm chú cũng tìm mọi cách để chọc phá mọi người, như:" đá mấy anh gọng vó, quát mấy chị cào cào, cà khìa với tất cả mọi người trong xóm" bởi vậy dân làng không ai thích Dế Mèn dù vẫn rất sợ mỗi khi thấy chú. 

Dế mèn cũng có một người bạn tên là Dế choắt, nhưng DẾ Mèn không tôn trọng tí nào cả ! vì chú luôn có hành động trịch thượng với mọi người. Cái tên dế choắt ấy lúc nào cũng lôi thôi, lượm thượm! da dẻ gầy gò không được như Dế Mèn

Cũng có một lần Bản tính ngông cuồng của Dế Mèn đã nảy ra ý tưởng trêu chị Cốc, hắn rủ Dế Choắt nhưng Dế Choắt thì sợ không dám, còn căn ngăn nhưng không được. Sau khi trêu chị Cốc, Dế Mèn thì chui tọt vào hang sâu của mình lẩn trốn, mà đâu ngờ người bị chị Cốc tóm được lại là Choắt, Dế Choắt đã gánh chịu mọi hậu quả từ trò đùa dại dột của Dế Mèn. Chỉ đến khi Dế Choắt thoi thóp, Dế Mèn mới ân hận nhận ra lỗi lầm, tuy vậy cũng nhờ có Dế Choắt mà Dế Mèn có được bài học quý giá: “Ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không biết nghĩ, sớm muộn cũng mang vạ vào mình đấy”.

Bài học rút ra là:' tính hung hăng của tuổi trẻ có thể làm hại bản thân và cả người khác"