V iết về nông thôn và người nông dân là mảng văn học hiện đại quen thuộc của văn học Việt Nam. Đóng góp thành công vào đề tài này , ta không thể không nhắc tới nhà văn Kim Lân với tác phẩm “Làng” sáng tác 1948 trong thời kỳ đầu cuộc kháng chiến chống Pháp. Chuyện nói về tình yêu làng, lòng yêu nước và tinh thần kháng chiến của người dân đi tản cư được thể hiện chân thực sâu sắc qua nhân vật ông Hai.

            Tình yêu làng của ông Hai: ông Hai có tình yêu làng chợ Dầu thật đặc biệt với ông làng chợ Dầu là nơi ông gắn bó yêu quý. Ông hãnh diện về làng với những ngôi nhà san sát  nhất vùng , với tinh thần kháng chiến của làng. Khi có lệnh tản cư ông chần chừ không muốn xa làng nhưng do hoàn cảnh bắt buộc ông đành phải đi. Ông tự an ủi mình “ tản cư cũng là kháng chiến”.  Xa làng ông nhớ làng da diết, mãnh liệt. Một nỗi nhớ thường trực trong ông. Nỗi nhớ đi liền với sự lo lắng về tinh thần kháng chiến của quê mình. Nhớ những ngày cùng anh em làm việc, cũng hát bông phèng, cùng đào, cũng cuốc, đào đường, đắp ụ, xẻ hào, khuân đá. Ông cảm thấy vui và quên hẳn đi cuộc sống chật chội nơi tản cư. 

           Để vơi bớt nỗi nhớ ấy, ông đã kể chuyện về làng mình vào mỗi buổi tối cho thấy ông Hai là người có tình yêu làng sâu nặng. Tình yêu đó luôn được đặt trong hoàn cảnh chung của cuộc kháng chiến.

    Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin làng theo việt gian: nhà văn kim lân đã đặt ông hai vào tình huống thử thách tin làng chợ dầu theo tay. Thông tin này đến với ông lúc ông đang vui mừng về tinh thần kháng chiến của dân tộc. Cổ ông lão nghe nắng lại ra mặt tê rân rân ông … thở đc”.  Dù cố nghi ngờ những lời lể rành rọt của những người đi tản cư khiến ông kh thể tin. Quá bất ngờ và thất vọng ông chỉ còn cách chạy trốn chạy khỏi nơi đó như thể vô can trước lời quyền rủa của những người đi tản cư.

              Khi trở về nhà, ông Hai rất day dứt đau khổ nhìn thấy lũ con ông tủi thân đến trào nước mắt. Đó là nỗi đau đớn tuổi hổ của người cha khi có những đứa con ngây thơ vô tội. Vậy mà bây giờ cHúng cũng phải mang tiếng là việt gian.  chúng nó cũng là trẻ con nhà Việt gian đấy ư chúng nó cũng bị người ta rẻ rúng hắt hủi…  Nỗi đau của người cha yêu con nhưng lại không thể làm gì cho con. Có lúc ông bình tĩnh suy xét kiểm điểm từng người trong tâm trí và ông thấy người nào cũng có tinh thần kháng chiến cả. Nhưng không có lửa làm sao có khói nên dù ông muốn tin cũng ông vẫn phải chấp nhận sự thật ấy. Và ta càng hiểu vì sao lòng ông đang dâng lên đổi ức. Chúng bay ăn miếng cơm hay miếng gì vào mồm mà đi làm cái giống việt gian bán nước để nhục nhã thế này.

            Ông giận những người anh em của mình những người ông tìn, yêu quý và thông tin ấy trở thành nỗi ám ảnh trong lòng ông. Những ngày sau đó: ông thấy xấu hổ không dám nhìn mặt ai không dám bước chân ra ngoài. Suốt ngày chỉ quanh quẩn trong gian nhà chật hẹp. Ông trốn tránh vì không dám đối diện với sự thật mà tất cả mọi người đều lên án. Tất cả cái nước VN này người ta đều ghê tởm. Ông để ý nghe ngóng rồi lại nơm nớp  lo sợ. Lúc nào ông cũng nghĩ người ta đang bàn tán về ông và làng chợ dầu. Thấy người ta túm tụm nói cười nghe tiếng Tây cam nhông là ông lão lại lủi ra góc nhà nín thin thít. Nhà văn Kim Lân đã miêu tả trạng thái tâm lí ông 2 tinh tế phù hợp . Nỗi lo lắng của ông 2 lên đến đỉnh cao là khi mụ chủ nhà bắn tin sẽ đuổi dân của làng Chợ Dầu.

         Tâm trạng của ông 2 càng đau đớn u uất” thật là tuyệt đường sinh sống . Trong giây phút bế tắt ấy ông lão loé lên ý nghĩ “ hay là quay về làng”  Tình yêu làng của ông 2 thật sâu nặng. Yêu làng những lúc sung sướng, vui vẻ, yêu làng ngay cả lúc đau đớn tuổi hổ nhất cho thấy ông hai đã gạt phát ý nghĩ ấy đi bởi làng theo tay thì phải thu không bao giờ về, Lan là theo tay bỏ kháng chiến bỏ cụ hồ. Tình yêu làng và lòng yêu nước trong ông hai đã diễn ra cuộc xung đột nội tâm ông đã dứt khoát lựa chọn theo cách của mình làng thì yêu thật nhưng làng theo tay thì phải thu. Dùng phải đau đớn cắt từng khúc ruột nhưng ông không còn cách lựa chọn nào khác vì tình yêu nước, yêu cách mạng bao trùm lên tình yêu làng quê. Đó cũng là vẻ đẹp trong tâm hồn người dân Việt Nam khi cần họ sẵn sàng gạt bỏ tất cả để hướng tới tình cảm thiêng liêng của cộng đồng.

           Ngôn ngữ độc thoại, độc thoại nội tâm nhân vật, đối thoại được tác giả sử dụng rất thành công làm nổi bật nỗi đau đớn xót xa của ông hai. Cái Lan mà ông yêu như máu thịt rất tự hào đã theo giặc thì phải thu nó

Tình yêu, ghét của ông hai rất rạch ròi “ Làng thì yêu thật nhưng làng thewo tây thì phải thù” nhưng sao có thể thù được vì vậy mà ông rất đau khổ. Để vơi bớt nỗi buồn đó và yên tâm hơn với quyết định của mình ông chỉ biết trò chuyện với con nhỏ ngây thơ. Lời tâm sự với đứa con nhỏ thực chất là lời tự nhủ với mình, tự giãi bày nỗi lòng mình. Ta thấy ở ông Hai có một tình yêu làng tha thiết. Ông muốn đứa con của mình nhớ về làng: nhà ta ở làng chợ dầu. Ta thấy ở ông có tấm lòng chung thủy với cách mạng với cụ Hồ: anh em đồng chí biết cho bố con ông cụ hồ ở trên đầu trên cổ soi xét cho bố con ông. Tình cảm ấy thật sâu nặng bền vững cái ông bố con là như thế đấy, có bao giờ dám đơn sai. Nhà văn kim lân đã miêu tả rất cụ thể diễn biến nội tâm quá ý nghĩa, hành động và lời nói nói lên nhà văn am hiểu sâu sắc về người dân

        Tâm trạng của ông Hai khi nghe tin cải chính về làng: khi nghe tin cải chính làng chợ Dầu không theo Tây, nếu lúc trước ông hai đau khổ bao nhiêu thì bây giờ ông sung sướng hạnh phúc bấy nhiêu. Ông trở về trạng thái là một người hay chuyện và hay khoe về làng.  khuôn mặt ông vui tươi rạng rỡ ông chia quà cho các con, mịn bỏ điểm nhai trầu, cặp mắt hung hung đỏ hấp háy. Lão múa tay trên mà khoe cái tin ấy với mọi người.

        Tâm trạng của ông hai khi nghe tin cải chính về làng: khi nghe tin cải chính làng chợ dầu không theo Tây, nếu lúc trước ông hai đau khổ bao nhiêu thì bây giờ ông sung sướng hạnh phúc bấy nhiêu. Ông trở về trạng thái là một người hay chuyện và hay khuê, về Lan khuôn mặt ông vui tươi rạng rỡ ông chia quà cho các con, mịn bổng điểm nhai trầu, cặp mắt hung hung đỏ hấp hãy. Lão múa tay trên mà khuê cái tin ấy với mọi người. Ông hồ hởi khuya về tinh thần kháng chiến của làng. Ông muốn tất cả mọi người cùng chung vui với ông nhà ông bị đốt nhà ông bị đốt. Nhưng đó lại là điều khiến ông vui sướng bởi đó là minh chứng cho tinh thần kháng chiến của làng ông một làng chợ dầu mới được hồi sinh cao hơn đẹp hơn và xứng đáng với niềm tin của ông. Nhà văn kim lân đã thể hiện rất chân thực và sống động tình cảm của ông hai đó là sự hòa thuyền thống nhất giữa tình yêu của làng quê và đất nước khiến ta trân trọng và xúc động biết bao. Bên cạnh nhân vật ông hai tác giả còn đưa vào tác Phẩm những nhân vật như bà hai, bác thứ, mụ chủ nhà, mỗi người một tình cảm một hoàn cảnh riêng nhưng họ gặp nhau ở lòng yêu nước, tinh thần kháng chiến. Những nhân vật ấy góp phần thể hiện tình cảm tư tưởng chủ đề của tácPhẩm 

               Nhà văn Kim Lân đã rất thành công trong việc miêu tả tâm lý nhân vật, xây dựng tình huống truyện, đặt nhân vật vào tình huống thử thách để nhân vật bộc lộ tình cảmtính cách của mình. Nhân vật ông Hai với lòng yêu nước, yêu làng giúp ta  ta hiểu hơn về tấm lòng của người dân Việt Nam trong thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp.                                              

Bạn THAM KHẢO nhé !

Nhà văn Kim Lân được biết đến là nhà văn của nông dân và nông thôn Việt Nam. Những trang viết của ông luôn mang sự gần gũi, giản dị, gắn liền với hình ảnh con người, làng quê Việt Nam. Đến với truyện ngắn “Làng”, ta lại bắt gặp chân dung người nông dân Việt Nam chất phác, mang lòng yêu quê hương, yêu nước sâu sắc qua hình ảnh nhân vật ông Hai.

Ông Hai- nhân vật chính của toàn bộ câu chuyện- đã được tác giả Kim Lân khắc họa chân thực, mang trong mình tình yêu làng chân chất, tình yêu quê hương, đất nước mãnh liệt. Tình huống truyện éo le được đặt ra khi gia đình ông Hai phải đi tản cư do quân Pháp đến đánh chiếm làng. Dù không ở lại, nhưng trong lòng ông Hai vẫn luôn đau đáu nhớ làng, luôn nghe ngóng mọi tin tức về làng Chợ Dầu của mình. Trớ trêu thay, ông Hai lại nghe được tin Làng Chợ Dầu của mình đi theo giặc. Đau đớn, tủi hổ, ông Hai không còn tin vào tai mình khi bắt đầu nghe tin làng quê mình theo Tây. Lòng yêu làng từ trước đến nay không bao giờ thay đổi, tình yêu đó là nỗi nhớ mong khi phải xa, là niềm đau đáu mỗi khi nhớ về những kỉ niệm cùng anh em ở làng đào hào, đắp ụ…Mà giờ đây, ông Hai lại phải đứng giữa lựa chọn giữa tình yêu làng và tình yêu nước. Và ông đã khẳng định chắc nịch “Làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù”. Vậy là, niềm tin tưởng vào ánh sáng của Cách mạng, của Cụ Hồ của ông Hai dù trong hoàn cảnh nào cũng luôn bền chắc nhất, cho dù nó là sự đánh đổi một tình yêu thiêng liêng với mảnh đất quê hương chôn rau cắt rốn. Sự lựa chọn ấy đã thể hiện rõ nhất tình yêu cũng như niềm tin tưởng vào ánh sáng của Đảng của người dân Việt Nam. Cuối cùng, ông Hai lại như vỡ òa trong niềm sung sướng khi nghe tin cải chính, nghe tin làng mình không những không theo Tây mà còn đứng lên đấu tranh rất kiên cường.

Truyện ngắn “Làng” của nhà văn Kim Lân đã thể hiện nổi bật và rõ nét phẩm chất, niềm tin của người nông dân Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống Pháp, được thể hiện rõ qua hành động, suy nghĩ của nhân vật ông Hai. Tình huống truyện đã đặt nhân vật vào một sự lựa chọn không hề dễ dàng. Tình yêu nào cũng là thiêng liêng và đáng trân trọng, và nhất là tình yêu quê hương, yêu đất nước. Nhưng thật trớ trêu khi hai tình cảm thiêng liêng nhất ấy lại đặt ra cho người nông dân chất phác, hiền lành phải có sự lựa chọn. Và cuối cùng, tình yêu nước đã chiến thắng tất cả. Ông Hai quả thực là một người nông dân chân chất, điển hình cho hình ảnh những người nông dân Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp. Khi xa quê, ông cũng luôn tự hào mà nhớ về những ngày tháng cùng anh em trong làng lao động, đào hào, đắp ụ…Và dù xa quê, ông vẫn luôn mong ngóng ngày trở về. Nhưng khi nghe tin làng theo giặc, thì một sự sụp đổ về niềm tin đã làm ông Hai đau lòng và tủi hổ biết bao nhiêu. Sự xấu hổ đến tột cùng khi nghe tin làng theo Tây làm “Cổ họng ông nghẹn ắng. Da mặt tê rân rân”. Ông xấu hổ, vì ông thấy mình xuất thân từ làng mang mác theo giặc, xấu hổ vì lòng tự trọng của một con người yêu quê biết bao mà quê mình lại phản Cách mạng. Qua cuộc trò chuyện với đứa con nhỏ, ông Hai càng thêm khẳng định một niềm tin chắc nịch về niềm tin với Đảng và với Bác Hồ. Khi nghe tin cải chính, ông Hai đã như vỡ òa trong niềm sung sướng. Có thể theo lẽ bình thường, khi nghe tin nhà mình bị đốt, người ta sẽ phải ngậm ngùi mà tiếc của, xót xa mà kêu than. Nhưng, ông Hai lại khác, ông cứ đi khoe hết cho người nọ người kia về việc nhà mình đã bị đốt. Đó tưởng chừng như sự vô lý, nhưng đặt vào hoàn cảnh của nhân vật lại vô cùng hợp lý. Ông Hai muốn khoe về việc nhà mình bị đốt, như là một minh chứng rõ ràng cho việc làng Chợ Dầu quê ông không theo giặc. Vậy là, sự mất mát của cá nhân đã bị quên đi để thay vào đó là niềm tự hào cho quê hương chợ Dầu.

Qua tác phẩm, nhà văn Kim Lân đã khắc họa chân thực và nổi bật nhân vật ông Hai tiêu biểu cho hình ảnh những người nông dân Việt Nam trong kháng chiến chống Pháp. Họ là những con người hết sức bình dị, chân chất, nhưng ẩn sâu đằng sau đó là một tình yêu quê hương đất nước mãnh liệt. Cách mạng và kháng chiến đã đem lại nhận thức, tình cảm mới mẻ, mang đến niềm tin vững bền cho người nông dân. Tình cảm truyền thống yêu quê hương bao đời nay của người nông dân đã được nâng lên thành tình yêu nước sâu sắc. Đó cũng chính là tiền đề để tạo nên sức mạnh nhân dân, để có thể đánh thắng, đánh tan mọi kẻ thù xâm lược.

Tác giả Kim Lân đã vận dụng sáng tạo và thành công cách xây dựng tình huống truyện độc đáo, cách miêu tả diễn biến tâm lý nhân vật chân thực mà điêu luyện. Tác giả đã để cho nhân vật của mình trải qua những đấu tranh về mặt tâm lý, để nhân vật đưa ra những suy nghĩ, lựa chọn mang tính bước ngoặt cho câu chuyện. Truyện ngắn “Làng” cũng đã rất thành công khi xây dựng được hình ảnh nhân vật ông Hai tiêu biểu cho phẩm chất của người nông dân Việt Nam thời bấy giờ. Dù là ngày ấy hay bây giờ, thì tình yêu quê hương, yêu đất nước luôn cần được giữ gìn và phát huy.