Bước vào khổ thơ đầu của bài thơ ,bao trùm bởi nỗi buồn trước cảnh sông nước:

     Sóng gợn tràng giang buồn điệp điệp

     Con thuyền xuôi mái nước song song

    Với cách tổ chức ngôn từ,đâu đó ta đã bắt gặp trong thơ xưa.Nếu như trong bài thơ "Đăng cao " của Đỗ Phủ các từ láy được đặt ở giữa câu thì ở đây Huy Cận đã đặt những từ láy ở cuối câu .Với cách đặt từ này,Huy Cận đã làm cho câu thơ đã dừng lại nhưng ý tứ thì vẫn còn vang vọng mãi,như một dòng sông luôn luôn giãn nở ,luôn mở rộng và lan ra mãi.Và cái buồn cứ điệp điệp,chồng chất và triền miên.Giữa cảnh sóng nước mênh mông ấy lại là hình ảnh đối lập với con sóng nhỏ , vô hồn.Tiếp đó là hình ảnh"Con thuyền xuôi mái nước song song".Rõ ràng con thuyền là một sự vật tượng trưng cho sự xuất hiện của con người  nhưng ở đây,con thuyền này không có sự xuất hiện của con người.Con thuyền như đang buông xuôi trước dòng tràng giang.Trong thơ xưa,con người thì nhỏ bé luôn bị cái rợn ngợp của thiên nhiên vũ trụ ,là cái chủ đạo cho bức tranh của con người ấy vậy mà ở bài thơ này,bức tranh ấy còn vắng cả hình ảnh con người ,khiến cho bài thơ càng cô liêu hơn,cái buồn cứ thế gấp lên bội phần. 

     Thuyền về nước lại sầu trăm ngả

     Củi một cành khô lạc mấy dòng.

    Cứ ngỡ rằng,thuyền và nước là hai sự vật luôn song hành với nhau nhưng ở đây cả hai như bị chia cắt,chia lìa."Củi một cành khô lạc mấy dòng",cái tôi của Huy Cận đã thể hiện vô cùng rõ nét.Củi ở đây không phải chỉ đơn thuần là chỉ cành củi khô trôi lạc theo dòng mà chính là kiếp người,kiếp đời bèo bọt,lạc lõng,bơ vơ giữa dòng đời,buồn trước số phận,buồn trước thời cuộc và buồn trước cảnh tràng giang.Thân phận bập bềnh,trôi nổi cứ để dòng đời đưa đẩy ,vùi dập ,chẳng biết đi đâu,về đâu.Giữa không gian mênh mông " trăm ngả","mấy dòng",cái tôi của tác giả như càng hiu quạnh,buồn vắng hơn. @Sar2109-Hoidap247.com

         Bốn câu thơ đầu của bài thơ với nhiều biện pháp nghệ thuật khác nhau.Nhà thơ thông qua đó cho người đọc thấy được một nỗi buồn mênh mang ,thấm thía trong lòng người trước cảnh sông nước Tràng Giang mênh mông,rộng lớn.Qua đó, cho ta cảm nhận về một không gian khoảng vắng chỉ có sông nước và thân kiếp trôi nổi thầm lặng gửi nhiều suy tưởng và liên tưởng đến thời cuộc và con người.