Sự tự do và sự trói buộc trong nghệ thuật văn học đã tạo nên ranh giới giữa "thơ cũ" và "thơ mới". Hai loại hình thơ đối lập nhau âm thầm hình thành ngòi châm của cuộc chiến tranh trên mặt trận văn học, mà các chiến sĩ ở đây là những nhà thơ với ngòi bút mang đậm cá tính riêng của mình. Trước thế kỉ XX, nền văn học Việt Nam phổ biến với các thể thơ viết bằng chữ Hán và chữ Nho được du nhập từ phương Bắc. Tuy loại thơ truyền thống này có nhiều quy tắc phức tạp, khuôn xáo nhưng đông đảo các thi sĩ vẫn lựa chọn đó là nơi để nói lên lòng mình. Vào những năm 30, khi thực dân Pháp tiến hành xâm lược nước ta, văn học phương Tây đã thổi làn gió mới vào nền thơ Việt Nam. Thơ tự do cũng được hình thành từ đây. Thể thơ này được những nhà thơ trẻ xuất thân Tây học ủng hộ, bởi lẽ vì tính chất phóng khoáng, tự do, các tác giả có thể bộc lộ suy nghĩ, ý kiến, tình cảm của mình qua ngòi bút chạy theo dòng cảm xúc mà không bị kìm hãm bởi bất cứ luật lệ nào. Thế Lữ chính là một trong những tác giả tiêu biểu của phong trào Thơ mới. Với phong cách thơ dồi dào, đầy lãng mạn, ông đã mang lại nhiều chiến thắng cho phong trào và được mệnh danh là "chủ tướng" của Thơ mới trong thời kì đầu. Thế Lữ đã đóng góp một phần không nhỏ trên con đường dành chiến thắng của phong trào Thơ mới.

Thơ Mới ra đời là sự vận động phát triển của thơ ca nói chung mang tính tất yếu: đã đến lúc phải đổi mới, cách tân, nhất là về mặt thể loại để thoát khỏi tính qui phạm hạn chế cá tính sáng tạo của người nghệ sĩ. Bên cạnh đó là sự biến đổi trong đời sống xã hội cũng làm nảy sinh một bộ phận công chúng mới và không thể không kể đến ảnh hưởng của văn học phương Tây nói chung, thơ ca lãng mạn và trường phái thơ tượng trưng Pháp nói chung. Quá trình hình thành của thơ Mới được đánh dấu bằng bài viết “Một lối thơ mới trình làng giữa làng thơ” kèm theo bài thơ “Tình già” của Phan Khôi đăng trên tờ “Phụ nữ tân văn” vào tháng 10 năm 1932. Trong bài viết của mình, Phan Khôi công khai chĩa mũi nhọn vào thơ ca cũ, loại thơ gắn liền với những qui phạm, niêm, luật, vần, đối gò bó, chặt chẽ. Từ đó, ông đề xướng, ra một tư tưởng mới: Thơ phải vượt ra khỏi tính qui phạm ấy. Thơ không bị bó hẹp bởi số câu, số chữ lại càng không bị chi phối bởi qui định bằng trắc, niêm luật trong thơ cũ. Với sự kiện này, Phan Khôi đã gây nên được cả một cao trào hưởng ứng. Chỉ trong một thời gian ngắn, phong trào thơ Mới đã chiếm được ưu thế trên thi đàn.