Ở đoạn thơ này nhà thơ đã sử dụng cách ngắt nhịp bất thường : 6/2 ở câu 8, 3/3 ở câu 9, 4/4 ở câu 10. Ngoài ra nhà thơ còn sử dụng  một loạt các động từ mạnh ( đập tan phòng, chết uất thôi, ngồi ) cùng với các từ ngữ cảm thán: ôi, làm sao, thôi, như chuyền đến cho người đọc cảm giác ngột ngạt. Nhà thơ muốn thoát ra bên ngoài , muốn trở về cuộc sống tự do ở bên ngoài. Đoạn thơ đã sử dụng điệp ngữ "khi con tu hú " lặp lại ở khổ đầu và khổ cuối bài thơ như reo vào lòng người đọc một cảm giác ngột ngạt , uất ức. Rõ ràng đoạn thơ đã thể hiện tâm trạng ngột ngạt, uất ức và liềm khao khát cuộc sống tự do.

Đất nước bắt nguồn từ những điều bình dị, gần gũi trong đời sống của người Việt Nam từ xa xưa: “ngày xửa ngày xưa” gợi nhớ đến câu mở đầu các câu chuyện dân gian, “miếng trầu” gợi nhớ tục ăn trầu của người Việt và truyện cổ tích trầu cau, “Tóc mẹ thì bới sau đầu”: thói quen búi tóc của những người phụ nữ Việt Nam, “Thương nhau bằng gừng cay muối mặn” thói quen tâm lý, truyền thống yêu thương của dân tộc.

- Đất nước trưởng thành cùng quá trình lao động sản xuất “cái kèo cái cột thành tên”, “một nắng hai sương”, quá trình đấu tranh chống giặc ngoại xâm.

`->`  Tác giả có cái nhìn mới mẻ về cội nguồn đất nước, đất nước bắt nguồn từ chiều sâu văn hóa, văn học, lịch sử và truyền thống dân tộc.