Trong câu trên muốn hiểu được toàn bộ ý nghĩa ta phải đặt 2 vế, mối tương quan so sánh. Ta sẽ thấy những nét tương đồng, do đó chúng ta sẽ hiểu được ý nghĩa trọn vẹn của câu tục ngữ.

Trước tiên chúng ta tìm hiểu về thương thân là gì? Thương thân là thương xót cho mình khi lâm vào cảnh đói không cơm, rét không áo, ốm không thuộc về lúc hoạn nạn không ai giúp đỡ mình. Lẽ tự nhiên ai cũng thương mình hơn cả, nhưng nếu yêu thương bản thân một cách thái quá sẽ dẫn tới biểu hiện lệch lạc như thái độ ích kỉ, không quan tâm đến vui buồn, cực khổ của bất kì ai khác. Tệ hơn là thói ích kỉ dẫn tới hại người rất đáng lên án.

Vậy còn thế nào là thương người? Người ở đây là người xung quanh, là anh chị em, bố mẹ người thân ở quê hương làng xóm, của đất nước và toàn cầu. Thương người như thể thương thân có nghĩa là ta phải yêu quý bản thân ta thế nào thì ta phải yêu thương, chia sẻ, cảm thông, thương người khác như thế,nếu ta đã trải qua cơn đau đớn bệnh tật, khi đấy người khác lâm vào hoàn cảnh khó khăn phải biết thông cảm sẻ chia như đối với bản thân mình. Nhưng để có một lối sống như vậy không phải là dễ dàng. Phải có một tấm lòng trong sáng, trái tim nhân hậu và giàu đức hi sinh mà tất cả điều này kết hợp lại ta mới có được lối sống cao cả này.

Dân tộc Việt Nam ta là những người con dòng máu Lạc Hồng, là công rồng cháu tiên được sinh ra từ bọc trứng của mẹ âu cơ, cùng sinh sống trên dải đất chữ S có nền kinh tế ảnh hưởng lẫn nhau. Đó là mối quan hệ máu thịt thiêng liêng, nhận rõ điều này ông cha ta đã đúc kết kinh nghiệm dạy bảo cho con cháu sau này. Lịch sử hơn bốn ngàn năm dựng nước và giữ nước các truyền thống tốt đẹp này mãi được lưu truyền với con người Việt Nam.

Cuộc sống có nhiều thay đổi, mỗi chúng ta cần chân trọng, yêu thương giúp đỡ mọi người mỗi trong mọi hoàn cảnh để thương người rồi người sẽ thương ta giúp đỡ ta, hãy iu thương giúp đỡ mọi người như thể bản thân ta như ông cha ta đã dạy “ Thương người như thể thương thân.”

Nhân dân ta đã lấy “tấc đất” so sánh với “tấc vàng”, lấy cái bình thường để so sánh với cái quý hiếm, nhằm khẳng định một chân lí: đất quý như vàng, đất đai trồng trọt có giá trị đặc biệt. Câu tục ngữ còn mang một hàm nghĩa, khuyên mọi người phải biết quý trọng và bảo vệ đất đai ruộng đồng để sản xuất. Câu tục ngũ “tấc đất, tấc vàng” hoàn toàn đúng; ngày xưa, đúng; ngày nay vẫn đúng. Đất rất quý: đất để làm nhà, ruộng đồng, nương rẫy để trồng trọt, gieo cấy cây trái, lúa, hoa màu… Từ cái ăn cái mặc đến hoa thơm quả ngọt bốn mùa đều do đất mà có. Đất để phát triển nghề nông. Đất cho ta bãi lúa nương dâu xanh biếc. Đất tồn tại với mọi người, mọi nhà. Đất là tài sản vô giá của quốc gia. Hiểu theo nghĩa rộng: đất là giang sơn Tố quốc. Trái đất là ngôi nhà chung của nhân loại. Đất là nguồn sống vô tận của con người, không thể thiếu. Trong lòng đất hàm chứa nguồn nước và bao khoáng sản quý báu. Tóm lại, đất quý như vàng, đất quý hơn vàng. Đất đai, ruộng vườn chỉ quý và vô giá khi có bàn tay, khối óc của con người tác động vào. Con người chăm bón, vun xới, dẫn thủy nhập điền… làm cho đất thêm màu mỡ. Đất trở thành “bờ xôi ruộng mật” thì lúc ấy mới thật sự là “tấc đất, lấc vàng”. Qua câu tục ngữ, nhân dân ta khuyên nhủ mọi người biết quan tâm bảo vệ, giữ gìn đất, không được làm cho ruộng đồng, vườn tược… bị bạc màu, khô xác, cằn cỗi. Không ai được lãng phí hoặc bỏ hoang đất