Xuân Quỳnh là nhà thơ nữ xuất sắc trong nền thơ hiện đại Việt Nam. Vốn xuất thân từ nông thôn nên thơ của chị thường viết về những hình ảnh bình dị, gần gũi trong cuộc sống thường nhật của mỗi gia đình. Bài thơ Tiếng gà trưalà một trong những tác phẩm hay được Xuân Quỳnh sáng tác vào những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.

    Bao trùm cả bài thơ là nỗi nhớ cồn cào, da diết của người chiến sĩ khi chưa bước qua hết tuổi học trò đã phải buông bút để cầm súng ra trận. Mở đầu bài thơ là hình ảnh của người chiến sĩ dừng chân nghỉ lại ở xóm nhỏ bên đường khi đang hành quân và bất giác tiếng gà trưa vang lên làm sống dậy những kỷ niệm thuở ấu thơ của người chiến sĩ trẻ tuổi. Nghe tiếng gà mà như nghe thấy tiếng quê hương an ủi vỗ về. Điệp từ “nghe” được nhắc lại ba lần như ba điều kì diệu. Tiếng gà làm xao động, làm dịu bớt cái nắng của buổi trưa hè, xua tan đi mọi mệt mỏi của người chiến sĩ và đồng thời làm thức dậy những kỷ niệm thuở ấu thơ, những năm tháng hồn nhiên tươi đẹp nhất của đời người.

      Sang đoạn thứ hai tiếng gà đã lặp lại những ngày thơ bé với biết bao kỷ niệm thân thương, qua đó chúng ta như được sống trong những ngày tháng yên bình, trong tình yêu thương của người bà đáng kính cùng với người chiến sĩ. Đàn gà của bà sao đáng yêu vậy mà lại đông đúc nữa: nào là hình hài màu sắc của mấy chị gà mái mơ khắp mình hoa đốm trắng, gà mái vàng lông óng như màu nắng, nào là chuyện cháu nhìn gà đã bị bà mắng yêu. Tiếng gà trưa khiến người cháu xa nhà nhớ đến người bà kính yêu, một đời tần tảo chắt chiu vì cháu, hình ảnh bà soi trứng, tay khum khum với tấm lòng nâng đỡ từng sự sống nhỏ nhoi trong mỗi quả trứng, để rồi bán gà dành dụm chút ít mua quần áo mới cho cháu. Tình bà cháu sâu nặng tha thiết đã trở thành một phần quan trọng trong đời sống tinh thần của người chiến sĩ trẻ.

     Càng về cuối, sự hồi tưởng về những kỷ niệm tuổi thơ và tìnhbà cháu càng da diết và cảm động. Qua những dòng thơ êm nhẹ như những nốt nhạc trong veo, hình ảnh người bà hiện lên đẹp như một bà tiên hiền lành và tốt bụng đã dành tất cả tình thương yêu cho đứa cháu bé bỏng của mình. Từ tiếng gà trưa gọi về tuổi thơ ởđoạn hai, đến những câu thơ cuối nói về chiến sĩ – tác giả đã trở lại với cuộc sống và cương vị của con người hiện tại. Tiếng gà trưa đã trở thànhtiếng nói của quê hương, của những người ruột thịt, của cả dân tộc và đất nước lúc bấy giờ, đồng thời nó cũng nhắc nhở và thúc giục những người cầm súng tiến lên. Hạnh phúc gia đình giản dị, đầm ấm và rất đỗi thiêng liêng cùng bao khát vọng tuổi thơ dường như gói gọn cả trong tiếng gà trưa. Qua đây họ cũng tự nhắn nhủ với bà của họ rằng: Chúng cháu chiến đấu hôm nay vì tình yêu Tổ quốc, vì xóm làng thân thuộc, vì bà và cả ổ trứng hồng tuổi thơ nữa.

        Tình bà cháu được thể hiện bằng hình thức nghệ thuật giản dị, mộc mạc như những lời ăn tiếng nói hằng ngày đã gây xúc động sâu xa, thấm thìa lạ lùng đối với mỗi người. Bàithơ đã thể hiện được những cảm xúc thật sâu sắc của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh, đồng thời gợi nhớ về những kỷ niệm của tuổi thơ hồn nhiên trong sáng và tình bà cháu đậm đà, thắm thiết. Tình cảm gia đình thiêng liêng đã làm sâu sắc thêm tình yêu quê hương, đất nước.

#nhancandian