$\text{Diễn biến phong trào Tây Sơn}$

I - KHỞI NGHĨA TÂY SƠN BÙNG NỔ:

- Mùa xuân năm 1771, ba anh em Tây Sơn: Nguyễn Nhạc - Nguyễn Huệ - Nguyễn Lữ lên vùng Tây Sơn Thượng Đạo (An Khê - Gia Lai) lập căn cứ dụng cờ khỏi nghĩa.

- Nghĩa quân được các tầng lớp, đặc biệt là đồng bào thiểu số ủng hộ.

- Khi lực lượng mạnh, nghĩa quân đánh xuống Tây Sơn Hạ Đạo, lập căn cứ ở Kiên Mĩ (Tây Sơn - Bình Định). Mở rộng địa bàn xuống đồng bằng.

- Đi đến đâu, nghĩa quân cũng "lấy của nhà giàu chia cho nhà nghèo".

- Các tầng lớp nhân dân tham gia nghĩa quân ngày càng đông.

II - CHIẾN THẮNG RẠCH NGẦM - XOÀI MÚT (1785):

- Tháng 1 năm 1785, Nguyễn Huệ tiến vào Gia Định chọn Rạch Ngầm - Xoài Mút là trận địa mai phục.

- Mờ sáng ngày 19/1/1785, Nguyễn Huệ dùng mưu nhữ địch vào trận địa. Nghĩa quân ta xông thẳng vào đội hình giặc.

- Bị bất ngờ tấn công, quân Xiêm tiêu diệt hết, Nguyễn Ánh thoát chết, sang Xiêm lưu vong.

III - QUANG TRUNG ĐẠI PHÁ QUÂN THANH (1789):

- Nhận được tin cấp báo, Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế (12 - 1788), lấy niên hiệu là Quan Trung, lập tức tiến quân ra Bắc.

- Đến Nghệ An, Quang Trung tuyển thêm quân, mở cuộc duyệt binh lớn ở Vĩnh Doanh (Vinh, Nghệ An).

- Tới Thanh Hóa, Quan Trung tiếp tục tuyển thêm quân và làm lễ tuyên thệ.

- Ra đến Tam Điệp, Quang Trung khen ngợi kế hoạch tạm rút quân để bảo toàn lực lượng của Ngôi Thì Nhậm và các tướng.

- Từ Tam Điệp, Quanh Trung chia quân làm năm đạo: Đạo chủ lực, đạo thứ hai và thứ ba, đạo thứ tư, đạo thứ năm.

- Đêm 30 tết (âm lịch), quân ta vượt sông Gián Khẩu (sông Đáy), tiêu diệt gọn toàn bộ quân địch ở đồn tiền tiêu.

- Đêm mồng 3 tết, quân ta bí mật vây đồn Hà Hồ (Thường Tín, Hà Nội). Quân giặc bị đánh bất ngờ, hoảng sợ, hạ khí giới đầu hàng.

- Mờ sáng mồng 5 tết, quân ta đánh đồn Ngọc Hồi (Thanh Trì, Hà Nội). Khoảng 3 vạn quân tinh nhuệ của địch đóng giữ.

- Khi đến sát đồn giặc, Quang Trung truyền lệnh cho tượng binh và bộ binh đồng loạt xông tới. Quân Thanh chống không nổi, bỏ chạy tán loạn. Quân Thanh đại bại

- Khi đạo quân của Quang Trung đang đánh đồn Ngọc Hồi thì đạo quân của đô dốc Long tấn công đồn Đống Đa. Được nhân dân địa phương giúp sức, quân ta giáp chiến, đốt lửa thiêu cháy doanh trại giặc.

- Sầm Nghi Đống khiếp sợ, thắt cổ tự tử. Tôn Sĩ Nghị bàng hoàng mất vía, vội vã cùng vài võ quan vượt sông Nhị sang Gia Lâm.