1. Thời Hán, sau khi chiếm được Giao Chỉ và cửu Chân, quân Hán đánh xuống phía nam chiếm cả đất của người Chăm cổ, sáp nhập vào Nhật Nam, đặt ra huyện Tượng Lâm.

Quận Nhật Nam (từ Hoành Sơn trở vào) gồm năm huyện. Huyện xa nhất là Tượng Lâm (nay thuộc đất Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định), là địa bàn sinh sống của bộ lạc Dừa - tức người Chăm cổ, thuộc nền văn hoá đồng thau Sa Huỳnh khá phát triển.

Vào thế kỉ II, nhân dân Giao Châu nhiều lần nổi dậy. Nhà Hán tỏ ra bất lực, nhất là đối với các quận xa. Năm 192 - 193, nhân dân Tượng Lâm dưới sự lãnh đạo của Khu Liên đã nổi dậy giành độc lập. Khu Liên tự xưng làm vua, đặt tên nước là Lâm Ấp.

2 .Thành tựu về kinh tế:

Sử dụng công cụ sắt, dùng trâu bò kéo cày.

Trồng lúa nước, hai vụ/năm; Làm ruộng bậc thang.

Trồng các loại cây ăn quả, cây công nghiệp.

Khai thác lâm thổ sản, làm đồ gốm, đánh cá, buôn bán.

Thành tựu về văn hóa:

Có chữ viết riêng từ thế kỷ IV.

Theo đạo Bà La Môn và đạo Phật.

Có tục hoả táng, ở nhà sàn, có thói quen ăn trầu cau.

Sáng tạo ra một nền nghệ thuật đặc sắc, tiêu biểu là các Tháp Chăm, đền, tượng, các bức chạm nổi...

Họ có quan hệ gần gũi chặt chẽ từ lâu đời với cư dân Việt.