Bao trùm lên doạn trích "Nay các ngươi nhìn chủ nhục mà không biết lo........Ta cùng các ngươi sẽ bị bắt đau xót biết chừng nào' là tấm lòng yêu nước băn khoăn lo lắng của Trần Quốc Tuấn đối với vận mệnh đất nước.  Điệp từ ngữ phủ định "không biết", giọng xỉ vả, mắng trách phê phán thái độ bàng quan, thờ ơ, vô trách nhiệm, trái với lẽ vua tôi, với đạo thần chủ, với số phận của dân tộc trước tình hình nguy nan của đất nước, của chủ mình. Phép liệt kê cho thấy việc chỉ  lo ăn chơi, cầu an, hưởng lạc, ăn ngon, mặc đẹp, ham vật chất của các tướng sĩ, nó thể hiện  vô trách nhiệm trước hoạ xâm lăng . Đây được coi chính là  là tội ác. Những hành động ấy gay ra 1 hậu quả khôn lường: Bổng lộc, thái ấp không còn, Vợ con tan nát, khốn cùng, xã tắc tổ tông bị giày xéo, thanh danh ô nhục, chủ tướng bị bắt.  Hậu quả trước mắt là tướng sĩ không còn sức chiến đấu.  Hậu quả về lâu dài chính là những mất mát về vật chất và tinh thần, tình cảm. Điệp cấu trúc “chẳng những ... mà ...” đã cho thấy sự gắn liền những mất mát: tan nát về vật chất, mất mát về tinh họi gà làm vui; có kẻ lấy việc cờ bạc làm thích. Có kẻ chăm lo vườn ruộng để cung phụng gia đình; có kthần; Nước mất, nhà tan. Đây chính là lời khích lệ lòng tự trọng, thức tỉnh lòng yêu nước của tướng sĩ. Vì vậy, việc cần làm lúc này là hãy gạt những thú vui qua một bên, tạm quên đi những thứ tầm thường, chuyên tâm vào việc học tập binh thư, luyện tập binh pháp để chiến đấu với quân thù.