Bài thơ "Đồng chí" của Chính Hữu quả là một bức tranh tráng lệ cao cả thiên liêng và người chiến sĩ trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống dân Pháp. Tuy "Đêm nay rừng hoang sương muối" nhưng người lính vẫn" Đứng cạnh bên nhau chờ giặc tới", họ luôn gắn bó với nhau, luôn bên nhau trong mọi hoàn cảnh. Hình ảnh người lính đã góp phần sưởi ấm bức tranh mùa đông "rừng hoang sương muối". Từ "chờ" đã tạo nên tư thế chủ động, ssẵn sàng phục kích giặc của họ. Họ "đứng cạnh bên nhau" tạo nên tư thế vững trãi trước quân thù làm mờ đi cái ác liệt của cuộc chiến. Sức mạnh của tình đồng chí, đồng đội đã giúp họ vượt lên tất cả sự khắc nghiệt, thiếu thốn. Trong cảnh phục kích giặc, có một người bạn nữa là "vầng trăng". Hình ảnh "Đầu súng trăng treo" là hình ảnh vừa chân thực, của lãng mạn. Hình ảnh này mang ý nghĩa biểu tượng, gợi liên tưởng phong phú, nó cũng góp phần làm nên vẻ đẹp trong bức tranh rừng khuya.

I- Mở bài:

- Bài thơ ra đời năm 1948, khi Chính Hữu là chính trị viên đại đội thuộc Trung đoàn Thủ đô, là kết quả của những trải nghiệm thực, những cảm xúc sâu xa của tác giả với đồng đội trong chiến dịch Việt Bắc.

- Nêu nhận xét chung về bài thơ (như đề bài đã nêu)

II- Thân bài:

1. Giải thích ý nghĩa lời nhận định:

+ Lời nhận định trên đã đánh giá chính xác sự thành công của bài thơ “Đồng chí ”. (Phỏng theo “Những tấm lòng cao cả”)

+ Bởi lẽ, nói tới bức tư-ợng đài tráng lệ là nói tới hình ảnh của một ngư-ời nào đó được khắc hoạ để bền vững với núi sông, tr-ường tồn với thời gian. Còn nói tới sự tráng lệ là nói tới vẻ đẹp rực rỡ, lộng lẫy.

- Như vậy, lời nhận định trên đã khẳng định rằng, nhà thơ chính Hữu đã xây dựng đư-ợc hình ảnh người chiến sĩ hiện lên trong bài thơ với vẻ đẹp rực rỡ, cao cả, thiêng liêng. Hình tượng nghệ thuật ấy được xây dựng bằng ngôn từ sống mãi với thời gian, sống mãi trong tâm trí bạn đọc.

2. Chứng minh:

      a. Trước hết ngư-ời đọc cảm nhận đ-ược vẻ đẹp rực rỡ, cao cả, thiêng liêng của ng-ười chiến sĩ là tình đồng chí xuất phát từ cở của sự hình thành tình đồng chí. - Xuất thân nghèo khổ: Nước mặn đồng chua, đất cày lên sỏi đá - Chung lí tưởng chiến đấu: Súng bên súng, đầu sát bên đầu - Chia sẻ mọi khó khăn, gian lao cũng như buồn vui của cuộc đời người lính: “Đêm rét chung chăn thành đôi tri kỉ” - Kết thúc đoạn là dòng thơ chỉ có một từ : Đồng chí (một nốt nhấn, một sự kết tinh cảm xúc).        b. Vẻ đẹp rực rỡ, cao cả, thiêng liêng của ng-ười chiến sĩ còn được thể hiện ở tình đồng chí gắn bó với nhau trong cuộc sống gian lao: - Họ cảm thông chia sẻ tâm tư, nỗi nhớ quê: nhớ ruộng nương, lo cảnh nhà gieo neo (ruộng nương… gửi bạn, gian nhà không … lung lay), từ “mặc kệ” chỉ là cách nói có vẻ phớt đời, về tình cảm phải hiểu ngược lại), giọng điệu, hình ảnh của ca dao (bến nước, gốc đa) làm cho lời thơ càng thêm thắm thiết. - Cùng chia sẻ những gian lao thiếu thốn, những cơn sốt rét rừng nguy hiểm: những chi tiết đời thường trở thành thơ, mà thơ hay (tôi với anh biết từng cơn ớn lạnh,…) ; từng cặp chi tiết thơ sóng đôi như hai đồng chí bên nhau : áo anh rách vai / quần tôi có vài mảnh vá ;miệng cười buốt giá / chân không giày ; tay nắm / bàn tay. - Kết đoạn ũng quy tụ cảm xúc vào một câu: Thương nhau tay nắm lấy bàn tay (tình đồng chí truyền hơi ấm cho đồng đội, vượt qua bao gian lao, bệnh tật).

      c. Đặc biệt vẻ đẹp cao cả, thiêng liêng của tình đồng chí còn được thể hiện thật lãng mạn, thơ mộng khi họ sát cánh bên nhau trong chiến hào chờ giặc - Cảnh chờ giặc căng thẳng, rét buốt : đêm, rừng hoang, sương muối. - Họ càng sát bên nhau vì chung chiến hào, chung nhiệm vụ chiến đấu, chủ động trong tư thế: chờ giặc. - Cuối đoạn mà cũng là cuối bài cảm xúc lại được kết tinh trong câu thơ rất đẹp: Đầu súng trăng treo (như bức tượng đài người lính, hình ảnh đẹp nhất, cao quý nhất của tình đồng chí, cách biểu hiện thật độc đáo, vừa lãng mạn vừa hiện thực, vừa là tinh thần chiến sĩ vừa là tâm hồn thi sĩ,…)

III- Kết bài : - Khẳng định ý nghĩa lời nhận định....

- Đề tài dễ khô khan nhưng được Chính Hữu biểu hiện một cách cảm động, sâu lắng nhờ biết khai thác chất thơ từ những cái bình dị của đời thường. Đây là một sự cách tân so với thơ thời kì kháng chiến cống Pháp viết về người lính. - Viết về bộ đội mà không tiếng súng nhưng tình cảm của người lính, sự hi sinh của người lính vẫn cao cả, hào hùng...