cảm nghĩ của về sự vận động của cảnh vật và tâm trạng nhà thơ trong bài Chiều tối:

• Mạch cảm xúc, sự vận động của cảnh vật đi qua các cung bậc:
  • Từ chiều đến tối (nhờ ngọn lửa hồng rực lên mà biết trời đã tối).
  • Từ cảnh chiều tối buồn hiu quạnh nơi núi rừng đến cảnh sinh hoạt tươi vui, ấm áp, đầy sức sống của người lao động xóm núi
  • Mở đầu có chút buồn, chút mệt mỏi trước hoàn cảnh, thể hiện kính đáo hình ảnh thiên nhiên nhưng chủ thể trữ tình vẫn toát lên phong thái ung dung lạc quan
  • Hình ảnh vận động theo chiều hướng về cuộc sống con người để tiếp thêm nghị lực
  • Bài thơ kết thúc trong niềm tin tưởng lạc quan

Trong bài thơ chiều tối sự vận động của con người và cảnh vật đối lập nhau, nó được thể hiện như sau: Ở hai câu thơ đầu tả cảnh thiên nhiên cảnh vật rơi vào trạng thái tĩnh lặng, hình ảnh của cánh chim mỏi của chòm mây lững lờ khiến cho tâm trạng con người cũng hoàn toàn rơi vào trạng thái lẻ loi, buồn tủi.Tuy nhiên trong hai câu thơ cuối, với những hình ảnh là bình dị trong cuộc sống sinh hoạt của người dân xóm núi lại cho thấy một khung cảnh tươi vui, đầm ấm với hình ảnh “lò than” rực hồng. Khung cảnh trong hai câu thơ cuối cho thấy tinh thần lạc quan của người chiến sĩ, trong mọi hoàn cảnh đều vui tươi, lạc quan, yêu đời.