Đoạn trích trao duyên đã giúp ta hiểu rõ hơn về tài miêu tả tâm lý của bậc thầy của môn thơ Nguyễn Du. Đặc biệt trong đoạn trích này Thúy Kiều và Thúy Vân đã dùng những ngôn ngữ đau đớn xót xa khi quyết định trao duyên, xin đoạn tuyệt với mối tình nên thơ đẹp đẽ với chàng kim. Và cũng qua đây tác giả đã lên án một xã hội thời phong kiến đối xử rất bất công và đồng cảm với nỗi lòng của người xưa bị ruồng bỏ và thấu hiểu lòng nào nỗi khổ của chị em phụ nữ

Ngôn ngữ nghệ thuật trước hết đảm bảo chức năng thông tin

-  Gia đình Kiều gặp tai biến.

-  Kiều bán mình chuộc cha.

-  Trong hoàn cảnh đó, nàng đã trao duyên cho em.

Tình cảm nhân đạo của tác giả thấm đẫm trong từng câu chữ.

2.  Vẻ đẹp ngôn ngữ trong đoạn trích thể hiện ở tính hình tượng (Đó là khả năng ngôn ngữ gợi lên những hình ảnh làm các nhân vật như chuyến động và hiện hữu như ngoài đời).

-  Không những khắc họa cử chỉ, hành động của Kiều mà còn thể hiện được suy nghĩ, ý nguyện của mình.

+ Cậu em.

+ Quạt nồng ướt lạnh -► những từ ngữ bộc lộ nỗi đau đóm, xót xa và diễn tả.

+ Chén thề.

+ Bồ liễu.

+ Trúc mai.

       Ngoài nghĩa đen tình cảm của Kim Trọng những từ ngữ này còn gợi lên cá dáng điệu mảnh mai, yếu ớt của Kiều.

       Hiện lên từng câu, từng chữ là bóng dáng tội nghiệp, yếu ớt, đau khổ của  Thúy Kiều, là sự dày vò vì tình yêu bị chia rẽ, là nỗi xót xa vì tình yêu tan vỡ, là sự hoảng hốt vì tương lai lắm bất trắc.