- Phủ định là quá trình thay thế sự vật này bằng sự vật khác, quá trình này bằng quá trình khác, hiện tượng này bằng hiện tượng khác,... Chính vì vậy, không phải sự phủ định nào cũng dẫn tới sự phát triển.

- Phủ định biện chứng là quá trình mà bản thân cái bị phủ định tự phân kế thừa và phát triển, tạo ra cái tiến bộ hơn so với bị phủ định. Phủ định biện chứng có ý nghĩa kế thừa phát huy chứ không phủ định sạch sẽ, tạo tiền đề cho những thứ tiến bộ ra đời.

Ví dụ: Qúa trình "hạt giống nảy mầm", từ cái hạt cây thì mầm ra đời. Mầm ra đời như một sự phủ định với hạt nhưng nhờ nó mà vòng đời của cây mới tiếp tục, loài cây đó mới sinh sôi nảy nở.

.

Khái niệm phủ định và phủ định biện chứng

+ Khái niệm phủ định dùng để chỉ sự thay thế sự vật này bằng sự vật khác, giai đoạn vận động, phát triển này bằng giai đoạn vận động, phát triển khác. Theo nghĩa đó, không phải bất cứ sự phủ định nào cũng dẫn tới quá trình phát triển.

+ Khái niệm phủ định biện chứng dùng để chỉ sự phủ định tạo ra những điều kiện, tiền đề phát triển của sự vật.