I, Dàn ý tham khảo

A. Mở bài

- Giới thiệu tác giả: Xuân Diệu

+ Là nhà thơ trữ tình nổi tiếng, tiêu biểu của nền thơ ca Việt Nam

+ Phong cách sáng tác

+ Tác phẩm tiêu biểu: Đây mùa thu tới,...

- Giới thiệu tác phẩm: Vội vàng

+ Xuất xứ

+ Nội dung, nghệ thuật

- Giới thiệu chung về đoạn thơ 

B. Thân bài

- Điệp ngữ "tôi muốn"

+ Tạo nhịp điệu cho khổ thơ

+ Diễn tả trọn vẹn, chân thực những cảm xúc, tâm tư của nhân vật trữ tình.

- Động từ mạnh "tắt, buộc"

+ Tăng tính sinh động cho đoạn thơ

+ Thể hiện những ước muốn, khao khát của thi nhân.

- Điệp cấu trúc "Cho..." ở câu thơ thứ hai và câu thơ thứ tư

+ Tạo nhịp điệu

+ Thể hiện những suy tư, trăn trở cùng những đam mê, ước mơ cháy bỏng của Xuân Diệu.

=> Những khát khao mới lạ, độc đáo "muốn tắt nắng","muốn buộc gió"

- Quan niệm mới mẻ về lí tưởng sống của nhà thơ

=> Qua thi phẩm “Vội vàng”, nhà thơ Xuân Diệu không chỉ thể hiện tình yêu tha thiết với cuộc đời mà còn kín đáo thể hiện những quan niệm sống, triết lí sống đầy ý nghĩa. Với vẻ đẹp ấy, triết lí ấy, “Vội vàng” là bài thơ trữ tình có thể làm xao xuyến trái tim độc giả bao thế hệ.

C. Kết bài

- Tình cảm của em dành cho đoạn thơ cũng như bài thơ

II, Bài văn tham khảo

Xuân Diệu là nhà thơ trữ tình nổi tiếng, tiêu biểu của nền thơ ca Việt Nam. Ông đã để lại cho chúng ta một kho tàng văn học đồ sộ, tiêu biểu như "Đây mùa thu tới". Nhưng có lẽ, để lại ấn tượng nhất trong lòng người đọc là tác phẩm "Vội vàng". Thi phẩm đã thể hiện xuất sắc quan niệm sống của thi nhân. Điều này được thể hiện rõ nét trong đoạn thơ sau "Tôi muốn...bay đi".

Đọc đoạn thơ, người đọc dễ nhận thấy rằng những xúc cảm vội vàng dường như đã được thể hiện một cách trọn vẹn:

"Tôi muốn tắt nắng đi

Cho màu đừng nhạt mất;

Tôi muốn buộc gió lại

Cho hương đừng bay đi.”

Đây là khổ thơ năm chữ duy nhất trong bài thơ mà phần lớn là những câu thơ tám chữ. Thể loại thơ tám chữ gợi cho ta nghĩ đến cách nói vốn có của ca trù và cách sử dụng của Xuân Diệu cùng thể hiện một nét mới của thơ mới. Còn cách đặt những câu thơ ngắn trong trường hợp này làm nên giọng điệu gấp gáp giống như một hơi thở hối hả của một con người đang tràn đầy cảm xúc.

Mặt khác, Xuân Diệu đã đặt ở đầu tiên những câu lẻ hai chữ “ tôi muốn ”, và chủ đề trữ tình lập tức xuất hiện. Nhà thơ thể hiện cái tôi công khai, ngang nhiên không lẩn tránh hay giấu giếm, cái tôi đầy thách thức, đi ngược lại với thơ ca trung đại, nơi rất ít dám thể hiện cái Tôi. Cách nhà thơ công nhiên khiêu khích thẩm mĩ thơ của thời đại trước, chính là để thể hiện cái tôi trong một khao khát lớn lao, cái tôi muốn đoạt quyền tạo hoá để làm những việc mà chỉ tạo hoá mới làm được như “ tắt nắng đi “ và “buộc gió lại “.

Chưa dừng lại ở đó, đoạn thơ còn thể hiện những ước muốn ngông cuồng táo bạo của Xuân Diệu. Đó là một ước muốn kì lạ của thi sĩ. ấy là ước muốn quay ngược qui luật tự nhiên - một ước muốn không thể:
"Tôi muốn tắt nắng đi
Cho màu đừng nhạt mất
Tôi muốn buộc gió lại
Cho hương đừng bay đi"
Muốn "tắt nắng", muốn "buộc gió", đây thật là những ham muốn kì dị, chỉ có ở thi sĩ. Nhưng làm sao cưỡng được qui luật, làm sao có thể vĩnh viễn hoá được những thứ vốn ngắn ngủi mong manh ấy? Cái ham muốn lạ lùng kia đã hé mở cho chúng ta một lòng yêu bồng bột vô bờ với cái thế giới thắm sắc đượm hương này. Nhưng trong cách diễn đạt của nhà thơ thì “tắt nắng” và “buộc gió” không phải là ý muốn cuối cùng, vì những câu chẵn của khổ thơ đều bắt đầu bằng một chữ “cho”.
"Cho màu đừng nhạt mất,
......
Cho hương đừng bay đi".
Khát vọng ngông cuồng kia cũng xuất phát từ mong muốn giữ lại cái đẹp đẽ cho sự sống. Những câu thơ gợi cảm giác lo âu rằng cái đẹp sẽ giảm hương sắc đi, màu nắng sẽ bớt rực rỡ nếu nắng cứ toả, và làn hương kia sẽ bớt nồng nàn nếu gió cứ bay. Nhưng mong muốn càng trở nên thiết tha hơn khi nhà thơ dùng đến hai lần chữ “đừng” - chứa đựng một nguyện vọng thiết tha. Từng chữ một của bốn câu thơ đều nói lên nỗi ham sống đến vô biên, tột cùng đến trở nên cuồng si, tham lam, muốn giữ lại cho mình và cho đời vẻ đẹp, sự sống ở trong tạo vật.

Qua đoạn thơ này, tác giả cũng thể hiện những quan niệm mới mẻ của mình về lí tưởng sống. Trong quan niệm của người xưa, đời là chốn bụi trần, là bể khổ. Đấy là lý do vì sao lánh đời nhiều khi đã trở thành một cách sống mà cả tôn giáo lẫn văn chương đều chủ trương vẫn gọi con người trên hành trình đi tìm sự an lạc tâm hồn. Cũng chẳng phải ngẫu nhiên, đạo Phật tô đậm vẻ đẹp cảu cõi Niết bàn, coi Tây phương cực lạc, văn học cổ TQ cũng như văn học trung đại VN đều đề cao tâm lý hoài cổ, phục cổ, khuyến khích xu hướng tìm về với những giá trị trong quá khứ vàng son một đi không trở lại như đi tìm một thiên đường đã mất. Xuân Diệu và thế hệ những người như ông đã phát hiện ra những điều khác biệt.

Thât vậy, qua thi phẩm “Vội vàng”, nhà thơ Xuân Diệu không chỉ thể hiện tình yêu tha thiết với cuộc đời mà còn kín đáo thể hiện những quan niệm sống, triết lí sống đầy ý nghĩa. Với vẻ đẹp ấy, triết lí ấy, “Vội vàng” là bài thơ trữ tình có thể làm xao xuyến trái tim độc giả bao thế hệ.