1. Giới thiệu chung

• Nguyễn Quang Sáng (1932 – 2014): là nhà văn trưởng thành trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ.
• Sinh ra, lớn lên và hoạt động chủ yếu ở chiến trường miền Nam nên các sáng tác của ông hầu như chỉ xoay quanh cuộc sống con người Nam Bộ trong hai cuộc kháng chiến cũng như sau hòa bình.
• Chiếc lược ngà được viết năm 1966 khi tác giả hoạt động ở chiến trường Nam Bộ. Được in trong tập truyện cùng tên.
• Khái quát nội dung đoạn trích.

2. Phân tích

• Giới thiệu về hoàn cảnh của cha con ông Sáu.
• Khái quát về cuộc chia tay của hai cha con ông Sáu.

a. Tình yêu thương của ông Sáu với con

• Khi chia tay, ông bộc lộ tình yêu con sâu nặng.
• Anh không dám lại gần con, chỉ nhìn con bằng ánh mắt trìu mến, buồn rầu -> Ánh mắt cho thấy nỗi xót xa, cả sự yếu đuối của 1 người lính trước tình cảm gia đình.
• Giọt nước mắt mà ông cố giấu, lời hứa trở về cùng chiếc lược ngà cho con đã gói trọn tình cảm yêu thương, gắn bó sâu sắc, mãnh liệt mà ông dành cho con.

=>Tình yêu con của ông Sáu đã chiến thắng mọi khoảng cách của sự biệt li. Tình cảm ấy luôn vẹn nguyên, ấm áp và tràn đầy.

b. Tình yêu thương bé Thu dành cho ông Sáu

• Tuy nhiên khi được nghe bà ngoại giải thích, anh Sáu không giống trong bức ảnh thì bé Thu hiểu ra mình đã sai. Thu đã rất ân hận về hành động của mình.
• Phản ứng không nhận anh Sáu quyết liệt bao nhiêu thì khi nhận ra cha tình cảm ấy lại càng sâu nặng bấy nhiêu. Trong giờ phút cuối cùng trước khi cha đi, tình cảm dồn nén bấy lâu nay bùng lên thật mãnh liệt, mạnh mẽ.
• Nó thét tiếng “Ba” xé ruột, xé gan. Đó là tiếng “ba” nó mong chờ bấy lâu nay, tiếng gọi ấy khiến ông Sáu rơi lệ.
• Rồi nó nhảy tót lên ôm chặt lấy ông Sáu, hôn vào tóc, vai, mặt, mũi và cả vết thẹo dài trên mặt ông. Chân nó quắp chặt lấy ba, như thể không muốn cho ông rời đi.

=> Tính cách nhân vật bé Thu: Tình cảm mạnh mẽ sâu sắc nhưng cũng rất dứt khoát, rạch ròi. Có nét cá tính cứng cỏi đến mức ương ngạnh nhưng vẫn là đứa trẻ hồn nhiên, ngây thơ.

=> Tất cả những hành động ấy cho thấy Thu yêu thương ba vô cùng, một tình yêu mãnh liệt, chân thành, thắm thiết. Tình yêu đó được bộc lộ một cách cảm động qua hoàn cảnh éo le của chiến tranh.

c.  Đặc sắc nghệ thuật

• Miêu tả tâm lí và xây dựng tính cách nhân vật đặc sắc: Từ chỗ Thu ngạc nhiên hoảng sợ đến lạnh lùng, cuối cùng là sự bùng nổ những yêu thương do bị dồn nén. Thể hiện được điều đó chứng tỏ tác giả am hiểu tâm lí trẻ em, yêu mến, trân trọng những tình cảm trẻ thơ.
• Ngôn ngữ giản dị, đậm chất Nam Bộ.
• Tình huống bất ngờ hợp lí, đã bộc lộ tình yêu thương tha thiết bé Thu dành cho ba của mình

3. Đánh giá chung:

• Tác phẩm đã thể hiện một cách chân thực và cảm động tình cảm yêu thương sâu nặng của hai cha con trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt.

Đoạn trích trên thuộc văn bản Chiếc lược ngà của nhà văn Nguyễn Quang Sáng. Đoạn văn kể về cuộc chia tay cảm động của anh Sáu và bé Thu, từ đó ngời sáng lên tình phụ tử sâu sắc. Sau bao ngày trở về, anh Sáu cuối cùng cũng phải chia tay con mình, lòng anh tràn ngập nỗi buồn vì con không gọi mình là ba. Và rồi, bao tình yêu thương dành cho ba của mình dồn nén bấy lâu của bé Thu bộc phát thành tiếng gọi ba xé lòng và đầy thương tâm. Đây có lẽ là phân cảnh xúc động nhất trong truyện vì nó là tình cảm của bé Thu đong đầy dành cho ba. Vì yêu ba nên bé đã hiểu lầm và không nhận người có ngoại hình khác ba là ba của mình. Tình cảm dành cho ba cuối cùng cũng được thể hiện. Bé nhảy lên ôm ba của mình, hôn ba và hôn cả vết thẹo trên mặt ba. Tình yêu ba đã thể hiện bằng hành động 1 cách sâu sắc, gây xúc cảm cho người đọc. Tóm lại, đoạn trích đã thể hiện thành công và xúc động tình yêu dành cho ba của bé Thu sau bao ngày xa cách.