Phả hệ ở hình dưới đây mô tả sự di truyền 2 bệnh ở người:

* Hướng dẫn giải

+ Xét bệnh P: bố mẹ (6 – 7) không bị bệnh P sinh con (11) bị bệnh P → gen qui định bệnh P là gen lặn

Mẹ (3) bị bệnh P sinh con trai bình thường → gen qui định bệnh P nằm trên NST thường

Qui ước: A: không bị bệnh P; a: bị bệnh P

+ Xét bệnh M: bố mẹ (1 – 2) không bị bệnh M sinh con (5) bị bệnh M → gen qui định bệnh M là gen lặn và nằm trên NST X không có alen tương ứng trên Y qui định.

Qui ước: B: không bị bệnh M; b: bị bệnh M

+ Người số (4) không bị bệnh P sinh con (8) bị bệnh P aa → người số 4 dị hợp Aa → ý I sai

+ Kiểu gen người số (13):

• Người số (8) bị bệnh P aa → con (13) không bị bệnh P có kiểu gen Aa
• Người số (9) không bị bệnh M có kiểu gen X^BY, người số (8) không bị bệnh M có kiểu gen X^BX^b do nhận Xb từ bố 4 bị bệnh M có kiểu gen X^bY → con (13) không bị bệnh M có kiểu gen X^BX^B hoặc X^BX^b

→ Người số 13 có thể có 1 hoặc 2 cặp gen dị hợp → Ý II sai

+ Xét cặp (12 – 13):

• Xét bệnh P:

Người số (13) có kiểu gen Aa

Người số (11) bị bệnh P có kiểu gen aa → (6) và (7) có kiểu gen Aa → người số (12) không bệnh có kiểu gen (1/3 AA : 2/3 Aa)

Ta có phép lai cặp (12 – 13) là: \(Aa \times (1/3\,\,AA:2/3\,\,Aa) \leftrightarrow (1/2\,\,A:1/2\,\,a) \times (2/3\,\,A:1/3\,\,a)\)

→ Xác suất bệnh P = 1/2 x 1/3 = 1/6. Xác suất không bị bệnh P = 1 – 1/6 = 5/6

• Xét bệnh M:

Người số (12) có kiểu gen XBY

Người số (13) có kiểu gen 1/2 XBXB : 1/2 XBXb

Ta có phép lai cặp (12 – 13) là: \({X^B}Y \times (1/2\,\,{X^B}{X^B}:1/2\,\,{X^B}{X^b}) \leftrightarrow (1/2\,\,{X^B}:1/2\,\,Y) \times (3/4\,\,{X^B}:1/4\,\,{X^b})\)

→ Xác suất bệnh M = 1/2 x 1/4 = 1/8. Xác suất không bị bệnh M = 1 – 1/8 = 7/8

→ Xác suất sinh con thứ nhất chỉ bị bệnh P của cặp (12 – 13) là: 1/6 x 7/8 = 7/48 → Ý III đúng

+ Xác suất sinh con thứ nhất là con trai và chỉ bị bệnh P của cặp 12 – 13:

\(= 1/6 \times 1/2\,\,Y \times 3/4{X^B} = 1/16 \to \) Ý IV đúng