DÀN Ý:

1, Mở bài:

 - Dẫn dắt vào vấn đề:  Truyện Kiều là kiệt tác văn chương của văn học dân tộc. Một phàn làm nên giá trị của nó là nghệ thuật xây dựng nhân vật. Nguyễn Du thường sử dụng bút pháp rất đa dạng để tả vẻ đẹp chị em Thúy Kiều.

- Trích ý kiến: giáo sư Trần Đình Sử nhận xét "Cả vẻ đẹp lẫn tài năng nhân vật tuy đều vẽ rất khéo léo, bút pháp đa dạng nhưng vẫn nằm trong khuôn khổ nghệ thuật và tư tưởng thời trung đại, với những đường nét ước lệ cao quý, hoàn hảo, lí tưởng ...làm hiện rõ 2 bức chân dung, dự báo số phận về sau của mỗi người"

2. Thân bài:

* Giới thiệu tác giả Nguyễn Du

-  Nguyễn Du là nhà thơ thiên tài của dân tộc ta
- Ông có rất nhiều các tác phẩm thành công ở cả thơ chữ hán và chữ nôm

- Nguyễn Du đã đưa hai thể thơ của truyền thống dân tộc đạt đến trình độ điêu luyện và mẫu mực cổ điển. Nguyễn Du đã tiểu thuyết hóa thể loại truyện Nôm, với điểm nhìn trần thuật từ bên trong nhân vật, và nghệ thuật miêu tả tâm lí tinh tế, sâu sắc.

- Nguyễn Du đã có đóng góp to lớn, làm cho ngôn ngữ Tiếng Việt trở nên trong sáng, tinh tế và giàu có

* Giới thiệu Truyện Kiều

- Tên gọi: Đoạn trường tân thanh (Tiếng kêu mới đứt ruột).

- Thể loại: truyện Nôm bác học.

- Giá trị tư tưởng

+ Thể hiện khát vọng về tình yêu tự do và ước mơ công lí, là tiếng kêu thương đến đứt ruột cho thân phận người phụ nữ tài sắc trong xã hội phong kiến.

+ Là bản cáo trạng đanh thép tội ác của các thế lực đen tối trong xã hội cũ. Nguyễn Du phê phán mạnh mẽ sự “lên ngôi” của thế lực đồng tiền.

- Giá trị nghệ thuật:

+ Nghệ thuật xây dựng nhân vật

+ Bút pháp ước lệ, tượng trưng 

* Giới thiệu đoạn trích: Chị em THúy Kiều 

- Bố cục đoạn thơ rất rõ ràng, mạch lạc. Từng phần được gắn bó trong một thể thống nhất, giới thiệu từ cái chung đến cái riêng rồi lại trở về cái chung.

- Thúy Vân được giới thiệu trước, Thúy Kiều giới thiệu sau.
-> thể hiện nghệ thuật giới thiệu, miêu tả nhân vật bậc thầy của Nguyễn Du trong văn học trung đại.
* Phân tích để làm rõ nhận định

-  Bốn câu đầu giới thiệu vẻ đẹp chung của hai chị em:

Đầu lòng hai ả tố nga

Thúy Kiều là chị, em là Thúy Vân.

Mai cốt cách, tuyết tinh thần

Mỗi người một vẻ, mười phân vẹn mười.
+  lời giời thiệu cổ điển, trang trọng rằng họ là “tố nga”

+  miêu tả chung vẻ đẹp của hai chị em trong một nhận xét mang tính chất lí tưởng hóa, tuyệt đối hóa

+ Với bút pháp ước lệ tượng trưng, tác giả đã gợi tả vẻ đẹp duyên dáng, thanh tao, trong trắng của người thiếu nữ ở hai chị em Thúy Kiều: “Mai cốt cách, tuyết tinh thần”.

-> Đó là vẻ đẹp hài hòa cả hình thức lẫn tâm hồn, cả dung nhan và đức hạnh.

+ Hai chị em đều tuyệt đẹp “mười phânvẹn mười”. Song mỗi người vẫn có một vẻ đẹp riêng.

-> Bốn câu thơ đầu là bức tranh nền để từ đó tác giả dẫn người đọc lần lượt chiêm ngưỡng sắc đẹp của từng người.

- Bốn câu tiếp: chân dung Thúy Vân.
Vân xem trang trọng khác vời,

Khuôn trăng đầy đặn, nét người nở nang

Hoa cười, ngọc thốt đoan trang.

Mây thua nước tóc, tuyết nhường màu da.

+ vẻ đẹp của Thúy Vân: một vẻ đẹp cao sang, quí phái.+ Nhà thơ đã lựa chọn những cái đẹp nhất trong tự nhiên để đối sánh với vẻ đẹp của nàng: trăng, hoa, ngọc, mây, tuyết.

+ Bút pháp ước lệ tượng trưng, phép ẩn dụ, nhân hoá: “khuôn trăng”, “nét ngài”, “hoa cười ngọc thốt, “Mây thua nước tóc tuyết nhường màu da”

-> Tất cả toát lên một vẻ đẹp tinh tế, thùy mị, đoan trang, phúc hậu và toàn vẹn.

-> Vân đẹp hơn những gì mỹ lệ của thiên nhiên – một vẻ đẹp tạo sự hòa hợp, êm đềm với xung quanh. Cũng là hương sắc của tạo hóa, báu vật của nhân gian. -> Dự báo về một cuộc đời bình lặng, suôn sẻ.

- Mười hai câu tiếp theo: chân dung Thúy Kiều.
 Miêu tả chân dung Thúy Kiều, Nguyễn Du khẳng định Kiều sắc sảo mặn mà, tài sắc hơn hẳn Thúy Vân.

+ Nhan sắc:

_Từ “càng”đứng trước hai từ láy liên tiếp “sắc sảo”, “mặn mà” làm nổi bật vẻ đẹp của Kiều

_Vẫn bút pháp ước lệ, ẩn dụ, nhân hóa, tác giả lấy vẻ đẹp của tự nhiên để miêu tả, đối sánh với vẻ đẹp của Thúy Kiều. Sắc đẹp nghiêng nước nghiêng thành, tới mức “Hoa ghen thua thắm, liễu hơn kém xanh”.

_“Làn thu thủy, nét xuân sơn”: Đôi mắt đẹp, sâu thăm thẳm, long lanh như làn nước mùa thu, nét mày cong thanh thoát như nét nùi mùa xuân. Gương mặt toát lên vẻ đẹp kiêu sa, thanh tú, tài hoa.

-> cái đẹp của Kiều có chiều sâu, có sức quyến rũ làm mê mẩn lòng người. Vẻ đẹp ấy như tiềm ẩn phẩm chất bên trong cao quý – tài và tình rất đặc biệt của nàng.

+ Tài năng: Nguyễn Du chỉ dùng ba câu để tả nhan sắc nhưng lại dành sáu câu để nói về tài năng của Thúy Kiều

_ Kiều tài hoa, thông minh vốn sẵn tính trời: cầm, kì, thi, họa (đánh đàn, chơi cờ, làm thơ, vẽ tranh)

_  Đặc biệt, tài đàn của nàng vượt trội hơn cả. Nàng đã soạn riêng một khúc bạc mênh mà ai nghe cũng não lòng. 

-> Chân dung Thúy Kiều mang tính cách số phận. Ngòi bút Nguyễn Du nhuốm màu định mệnh. Sắc đẹp và tài năng của Kiều nổi trội quá mà thiên nhiên, tạo hóa thì:

                                                    Lạ gì bỉ sắc tư phong

                           Trời xanh quen thói má hồng đánh ghen

->Dự báo cuộc đời nhiều đau khổ.

* Nghệ thuật

- Nghệ thuật xây dựng nhân vật

- Bút pháp ước lệ, tượng trưng 

- Qua những đường nét về vẻ đẹp mà làm nổi bật lên được trước trương lai của 2 chị em

3. Kết bài

- Tổng kết lại vấn đề: Khẳng định đây là một nhận định đúng.