* Các quốc gia cổ đại phương Đông:

- Thuận lợi: được hình thành ở lưu vực các dòng sông lớn với đất đai màu mỡ, mưa đều đặn => thuận lợi phát triển nông nghiệp, đặc biệt là ngành nông nghiệp lúa nước.

- Khó khăn: do điều kiện tự nhiên nóng ẩm, mưa nhiều => đã gây ra khó khăn trong vấn đề trị thủy, canh tác vào mùa mưa.

* Các quốc gia cổ đại phương Tây:

- Thuận lợi: có biển, hải cảng, khí hậu ấm áp, nên giao thông thuận lợi, sớm phát triển nghề hàng hải, ngư nghiệp, thương nghiệp biển.

- Khó khăn: đất xấu, ít, thích hợp trồng cây lưu niên như nho, ô liu, cam chanh. Lương thực thiếu phải mua lúa mì, lúa mạch của người Ai Cập, Tây Á.

=> Điều kiện tự nhiên có ảnh hưởng vô cùng lớn đến sự hình thành và phát triển của các quốc gia cổ đại. Nó quyết định về thời gian hình thành, sự phát triển của các ngành nông nghiệp, thương nghiệp,...