*Giống nhau:

- Cả Aten và Sparta đều là hai thành bang thuộc Hy Lạp, chính thể nhà nước là chính thể cộng hòa chủ nô. 

- Xây dựng và thống trị bởi giai cấp chủ nô.

- Cả hai nhà nước trên đều tồn tại trên cơ sở tư hữu và quan hệ bóc lột nô lệ.

* Khác nhau 

- Sparta

+ Nhà nước Spác là một hình thức nhà nước cộng hòa quý tộc điển hình; là thành trì của tầng lớp quý tộc chủ nô lạc hậu, phản động và ở đó quyền dân chủ của công dân bị hạn chế tới mức tối đa.

+ Ở thành bang Sparta, cơ quan nhà nước có thực quyền và nắm giữ quyền hạn lớn nhất chính là Hội đồng năm quan giám sát – đại diện cho các tầng lớp quý tộc bảo thủ nhất.

- Athena

+ Nhà nước dân chủ chủ nô Athen tiêu biểu cho hình thức chính thể cộng hòa dân chủ chủ nô, có nhiều điểm tiến bộ hơn so với thành bang Sparta. 

+ Ở thành bang Athen, thực quyền lại thuộc về Hội nghị công dân – cơ quan quyền lực tối cao của nhà nước, với phiên họp định kì 10 ngày.