Tôi là Tố Hữu, là một nhà văn cách mạng. Mấy nay, tình hình chiến tranh ở Huế diễn ra rất căng thẳng. Quân đội miền Bắc giao cho tôi nhiệm vụ đến Huế theo dõi tình hình. Nơi đây, khói bụi mịt mù, nhà cửa tan hoang. Tôi đảo mắt nhìn xung quanh thì tôi bất ngờ phát hiện một cậu bé rất đặc biệt. Cậu bé loắt choắt như một chú sóc con nhanh nhẹn, hoạt bát. Chú bé khoác trên người một bộ đồng phục xanh, có màu giống như bộ quần áo bộ đội nhưng nhỏ nhắn hơn, giống như một chú bé liên lạc vậy. Trên đầu chú bé là một chiếc ca lô đội lệch nghiêng sang một bên và trên vai thì mang một chiếc xắc dường như để bỏ bao thư vào vậy. Điều làm tôi ấn tượng là chú bé này đi lại rất nhanh nhẹn, cái chân thoăn thoắt thoăn thoắt như một chú chim sẻ dễ thương. Khi đi, cái đầu cứ nghênh nghênh, nghiêng qua nghiêng lại trông rất ngộ nghĩnh. Từng bước đi, tôi lại thoang thoảng nghe tiếng huýt sáo của cậu bé theo từng giai điệu ngọt ngào, có lúc cao vắt vẻo, có lúc lại trầm lắng xuống. Hỏi ra tôi mới biết cậu bé là Lượm, một cậu bé liên lạc mà trong mắt tôi, cậu bé là một ch1 chim chích ngộ nghĩnh, gan dạ và để lại một dấu ấn sâu sắc trong tim tôi, một cậu bé anh hùng.

Cứ vào những mùa thu lá rụng , ở nước Pháp xa xôi tôi lại nhớ về Việt Nam ngày còn kháng chiến, nhớ về đứa cháu thân yêu đã hi sinh mà tôi thường gọi bằng cái tên trìu mến : ‘ Lượm’ !

Hai chú cháu tôi quen nhau tình cờ như một sự sắp đặt thú vị ở phố Hàng Bè, Thành phố Huế. Thoạt nhìn cái dáng loắt choắt, gầy gầy, đôi chân thoăn thoắt như nhún nhẩy, cái đầu nghênh nghênh, tự cao, kiêu hãnh, tôi đoán ngay, đây là một cậu bé nhanh nhẹn, hoạt bát liền bắt chuyện làm quen như công việc thường nhật của một nhà Cách mạng. Chú bé cởi mở dẫn tôi đi trên cánh đồng thơm mùa lúa chin vừa huýt sáo vừa nhảy nhót như chú chim chích hồn nhiên và vô tư. Khẽ khàng đến mức độ cẩn trọng, từ tốn, cậu bé nắm tay tôi đi nhè nhẹ: ‘Chú Tố Hữu biết không, con đường hai chú cháu mình đang đi chính là con đường tắt tới đồn Mang Cá – nơi cháu đang làm việc. Cháu thường xuyên đi lien lac qua con đường này nên cứ chiều chiều lại được nghe tiếng chim đa đa hót vui ơi là vui ! Còn thích hơn cả ở nhà ấy chứ !’

Nhìn cái cách Lượm kể lể mới đáng yêu làm sao, chẳng khác gì một đứa trẻ lần đầu tập đọc, hai má đỏ ửng như trái bồ quân , híp mí cười ngộ nghĩnh :’ Thôi ! Chào đồng chí ‘

Cậu bé mãi lúc một xa theo cái bong nhỏ tung tăng chiếc xắc và mũ ca lô đội lệch bên đầu. Cách cái ngày tôi gặp Lượm không xa thì khoảng đầu tháng sáu, dưới chiến khu có gửi lên cho tôi một bức thư mà mới thoáng qua dòng đầu tôi đã không kìm được nước mắt : ‘Lượm ! Cháu tôi !’. Trong một lần đưa thư khẩn cấp, mọi người đều ra chiến dịch, Lượm đành phải nhận trách nhiệm của một chiến sĩ đưa thư nhỏ tuổi. Cậu bé bỏ thư vào bao và mỉm cười hạnh phúc như niềm tự hào được đi đánh trận. Mặc bom, mặc đạn, cứ thế đường ta đi, sợ chi cái chết. Cậu bé chạy như bay trên con đường quê một màu lúa chin tay giữ chặt chiếc xắc bên mình. Thế rồi….’Lượm !’ Tôi nghẹn ngào không nói nên lời : Lượm đã hi sinh !

Ngay cả khi lìa khỏi trần đời, tay em vẫn nắm chặt bức thư như hình ảnh một chiến sĩ quyết tâm bảo vệ đến cùng nền độc lập của dân tộc. Trên cánh đồng dường như vẫn phảng phất trong hương sữa lời cậu bé nói với tôi như lần đầu gặp mặt : hồn nhiên, vô tư, nhí nhảnh. Giờ đâu còn hình ảnh Lượm của ngày xưa, đâu còn chú chim chích như ngày nào vừa huýt sáo, vừa nhảy nhót trên đồng.

Cái chết của Lượm như một ngòi sung thúc dục nhân dân ta chiến đấu và bảo vệ Tổ quốc. Lượm mãi mãi khắc sâu trong tâm trí tôi về một chiến sĩ nhỏ tuổi gan dạ, dũng cảm, quên đi cái ‘tôi’ của mình để bảo vệ cái ‘tôi’ lớn hơn. Đó là cái ‘tôi’ của Việt Nam trước bạn bè thế giới.